SOFESTAÎ: (Sevfestâi) Kâinatın yaratıcısını, Cenab-ı Hakkı kabul etmemek için herşeyi inkâr eden. Müsbet veya menfi hiç bir hükme varmayan, daima şüphe içinde kalmayı esas alan felsefi bir doktrinin (Septisizm) mensubu. Septik.
Sofestai geniş anlatılmamış.Ama ipuclarından şöyle bir şey aklıma geldi.Heva ve nefsin kurnazlıgı aşikar iken sofestainin kurnazlıgı daha farklı.Onlarınkisinde de nefis ve hevanın hissesi olmakla beraber,akıl cihetiyle ileri gittiklerinden kendilerini ilmi bir gururla,kisveyle kandırmalılar ki mesleklerinden gelen dustura karşı en azından dogruluk göstersinler.
Eger ebedi hayat olmazsa ve ona göre bir yaşam seçilmezse insanın kemalat olarak sahip oldugu herşey sukut eder.Avam belki bir ömür malayani şeylerle ugraşabilir ama böyle aklı çok insanlar,kalben degilse de aklen bunu görüyorlar.İlim,sanat,kazanç,insan olma,mutluluk,acı herşey muvakkat-geçici bir lezzete hapsoluyor.Bunların degeri ile onun için sarf olunanların arasındaki dengesizlik onları da rahatsız ediyor.
Bizim gibi düşünmeye nefisleri,gururları veya başka bir sebeb musade etmediginden kurnazlıklarına güzel bir libas giydirmeliler ki hem ömürleri,emekleri boşa gitmesin hem de oldukları yerde gurur ile kalsınlar.Kötü ciheti altında yutturmak gibi..Bunu da sanırım müsbet veya menfi hiç bir hükme varmayarak, daima şüphe içinde kalmayı esas alarak yapıyorlar.
Risale-i nurda geçen bir cümle şöyle:
İşte, o Vâhid-i Ehadi kabul etmeyen, ya nihayetsiz ilâhları kabul edecek veyahut ahmak sofestâî gibi hem kendini, hem kâinatın vücudunu inkâr edecek.
Cenab-ı Hakk ın delilleri pek çoktur,bazı feylesoflar o delilleri hiç kabul etmiyorlar,inatları kavi.Sofestailer ise o delillere ihtimal veriyor da cerbeze ile zayıf bir emareyi,boşlugu degerlendiriyorlar gibi.Meseleyi ortada,askıda bırakıyorlar.Hikmetli akıl,aklı göze indirmez.Onlar gözün çıkamayacagı yerlerde oyalanıyorlar.Herkes o Zatı minare başında görmek zorunda degildir diyor ya üstad,o nevi boşlugu kendilerine istimal ediyorlar.
İnş asıl manasından uzaklaşmamışımdır. :006:
