Konuya cevap cer

Cevap: Lem'alar - Sayfa No:31

ve mahlûklardan olduğuna delâlet ettiği gibi, bu masnuat ve mevcudatın, bir Zât-ı Vâhidin müteceddid bir san’atı olduğuna da şehadet eder.

ON ÜÇÜNCÜ LEM’A: Arkadaş! Zerrelerden tut, seyyarelere kadar ve nakışlardan şemslere varıncaya kadar herşey, zâtında, hakikatinde sabit olan acz ve fakrın lisan-ı haliyle Sâniin vücub-u vücudunu ilân eder.

Ve keza, acziyle beraber, nizam-ı umumînin bozulmaması için, hâmil bulunduğu acip ve mühim vazifeler cihetiyle Sâniin vahdetine delâlet eder. Binaenaleyh, Sâniin vâcip ve vâhid olduğuna herşeyde iki şahit olduğu gibi, Hâlıkın ehad ve samed olduğuna da herbir zîhayatta iki âyet vardır.1

ON DÖRDÜNCÜ LEM’A: Arkadaş! Mevcudat, Cenâb-ı Hakkın vücub-u vücud ve vahdetine şehadet ettiği gibi, celâlî, cemâlî, kemâlî olan cemî sıfâtına da delâlet etmekle, Hâlıkın zâtında naks ve kusur olmadığını ve şuûnatında, sıfâtında ve esmâsında ve ef’âlinde de naks ve kusur bulunmadığını ilân ediyor.

Zira, eserin kemâli bilmüşahede fiilin kemâline, fiilin kemâli bilbedâhe ismin kemâline, ismin kemâli bizzarure sıfatın kemâline, sıfatın kemâli hads-i yakîn ile şuûnatın kemâline delâlet eder. Şe’nin kemâli ise, hakkalyakîn bir sûretle Zâtın kemâlini gösterir.

[NOT]Dipnot-1 İhtar: Kâinatın eczasından her bir cüz’ün elli beş lisanla Vâhid-i Ehad ve Vâcibü’l-Vücudu ilân etmekte olduğunu, Kur’ân’ın feyzinden fehmedip, icmâlen “Katre” namındaki eserimde beyan etmişimdir. Arzu eden oraya müracaat etsin.

[/NOT]

Cenâb-ı Hak: Hakkın ta kendisi olan sonsuz şeref ve yücelik sahibi Allah	Hâlık: her şeyi yaratan Allah
Katre: "damla" mânâsına gelen ve Mesnevî-i Nuriye'de yer alan bir risale	Sâni: herşeyi san’atlı bir şekilde yaratan Allah
Vâcibü’l-Vücud: varlığı zorunlu olan, var olmak için hiçbir sebebe ihtiyacı bulunmayan Allah	Vâhid-i Ehad: bir olan ve birliği her bir şeyde görülen Allah
Zât: varlığın kendisi; Allah’ın Kendisi, varlığı	Zât-ı Vâhid: bir ve tek olan Zât, Allah
acip: hayret verici, şaşırtıcı	acz: acizlik, güçsüzlük
beyan etmek: açıklamak	bilbedâhe: çok açık bir şekilde
bilmüşahede: gözle görmek suretiyle	binaenaleyh: bundan dolayı
bizzarure: kaçınılmaz şekilde; zaruri olarak	celâlî: haşmet ve görkeme ait; Allah’ın büyüklük, azamet, haşmet sıfatları
cemâlî: güzelliğe ait; Allah’ın güzel sıfatları	cemî: bütün
cihet: yön	cüz’: bütünün parçası, bölümü
delâlet etmek: delil olmak, işaret etmek	ecza: bütünü oluşturan parçalar, bölümler
ef'âl: fiiller, işler	ehad: bir, herbir şeyde sıfatları ile görünmesi
esmâ: Allah’ın isimleri	fakr: fakirlik, ihtiyaç hâli
fehmetmek: anlamak	feyz: ihsan, bereket
hads-i yakîn: kesine yakın bilgi; kesin kavrayış	hakikat: bir şeyin aslı ve esası, gerçek mahiyeti
hakkalyakîn: bizzat yaşanarak elde edilen kesinlik	hâmil bulunmak: taşımak
icmâlen: kısaca	ihtar: hatırlatma, ikaz
kemâl: kusursuzluk, mükemmellik, olgunluk	kemâlî: mükemmellik ve olgunluğa ait Allah’ın kusursuz, mükemmel sıfatları
keza: aynı biçimde	lisan: dil
lisan-ı hal: hâl dili	mahlûk: varlık
masnuat: san’at eseri varlıklar	mevcudat: varlıklar
müteceddid: yenilenen, tazelenen	naks: eksiklik, noksanlık
nakış: işleme, süsleme	nam: ad
nizam-ı umumî: genel düzen	samed: hiçbir şeye muhtaç olmayan ve her şey Kendisine muhtaç olan
seyyare: gezegen	sûret: biçim, şekil
sıfât: Allah’ın yüce Zâtını niteleyen kutsal özellikler ilim, irade, kudret gibi	vahdet: birlik, teklik
vâcip: zorunlu, gerekli	vâhid: bir, her şeye Kendisinin hükmetmesi
vücub-u vücud: Allah’ın varlığının zorunlu oluşu, var olmak için bir sebebe muhtaç olmaması	zatında: şahsında, kendisinde
zerre: atom, çok küçük parça	zira: çünkü, şundan dolayı
zîhayat: canlı	âyet: Kur’ân’ın her bir cümlesi
şehadet etmek: şahid olmak	şems: Güneş
şe’n: Cenâb-ı Hakkın yüce sıfatlarının mahiyetinde bulunan ve onları tecellîye sevk eden Zâtına ait mukaddes özellik	şuûnat: Cenâb-ı Hakkın yüce sıfatlarının mahiyetlerinde bulunan ve onları tecelliye sevk eden Zâtına ait mukaddes özellikler