Huseyni
Müdavim
Soru
24.sözde geçen, kâinatın tenevvüünü ve melâikenin ihtilâf-ı ibâdâtını intâc eden tenevvü-ü esmâ...ibaresindeki, "esmanın tenevvüünden dolayı melaikenin ihtilaf-ı ibadatını" açıklar mısınız?
Cevabımız
Değerli Kardeşimiz;
Cenab-ı Hakkın isim ve sıfatları, hem mana bakımından, hem de hüküm bakımından bir birinden farklıdır.
Mesela Allah’ın kudret sıfatı ile ilim sıfatı hem mana hem de hüküm olarak farklı sıfatlardır. İlimde kudret manası, kudrette de ilim manası yoktur. Hal böyle olunca, bu isim ve sıfatların icra ve tecellileri de başka ve farklı oluyor. Kudret’in tecellisi ile ilim sıfatının tecellisi bir birinden farklıdır. İşte bu farklı tecelliler eşyanın da farklı ve muhtelif olmasını gerektiriyor.
Hatta Allah’ın bazı isimleri bir birine mübayin, yani zıt olarak tecelli eder. Mesela Allah’ın isimlerinden Muyhi, hayat verirken; Mümit ismi ölümü yaratır. Böyle olunca, eşyanın içinde bir birine muhalif ve zıt olan hayat ve ölüm beraber bulunur. İşte kainat içinde olan çeşitlilik ve muhteliflik buradan ileri geliyor. Bunun örneklerini çoğaltabiliriz.
Kainat içindeki bu çeşitlilik, ibadet, tarz ve usullerinin de çeşitliliğini gerektiriyor. Her bir ismin manası ve hükmü farklı olmasından dolayı, ona karşılık olacak olan ibadetlerin de o ismin mana ve hükmüne uygun olması lazım gelir. Allah her bir ismin tecellisini okuyup tefekkür edecek nazarları ve melekleri kainatta yaratmıştır. Hatta her yağmur damlasına nezaret edecek meleklerin varlığını ifade eden rivayetler vardır. Bu da gösteriyor ki, Allah her ismin tecellisine münasip, mütefekkir nazarları, nezaret için yaratıyor. Nazarların ve meleklerin ibadet şekilleri de bir birinden farklıdır. İşte meleklerin ibadetlerindeki çeşitlilik ve farklılık; isim ve sıfatların çeşitlilik ve faklılığından ileri geliyor.
Mesela Azrail (as)’ın ibadeti, Mümit ismine hizmet etmek iken, Mikail (as)’ın ibadeti de Muhyi ismine hizmet etmektir. Zira baharda bütün mahlukatın uyanıp hayatlanması vazifesine nezaret eden Mikail (as) dır.
Rahmet melekleri Allah’ın Rahman ve Rahim ismine hizmet ederken, azap melekleri de Allah’ın Kahhar ve Celal isimlerine hizmet edip, ibadetleri ile mukabele ediyorlar.
Yani her isim, kendi manasına muvafık abidleri ve memurları iktiza ediyor.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale-i Nur Editör
24.sözde geçen, kâinatın tenevvüünü ve melâikenin ihtilâf-ı ibâdâtını intâc eden tenevvü-ü esmâ...ibaresindeki, "esmanın tenevvüünden dolayı melaikenin ihtilaf-ı ibadatını" açıklar mısınız?
Cevabımız
Değerli Kardeşimiz;
Cenab-ı Hakkın isim ve sıfatları, hem mana bakımından, hem de hüküm bakımından bir birinden farklıdır.
Mesela Allah’ın kudret sıfatı ile ilim sıfatı hem mana hem de hüküm olarak farklı sıfatlardır. İlimde kudret manası, kudrette de ilim manası yoktur. Hal böyle olunca, bu isim ve sıfatların icra ve tecellileri de başka ve farklı oluyor. Kudret’in tecellisi ile ilim sıfatının tecellisi bir birinden farklıdır. İşte bu farklı tecelliler eşyanın da farklı ve muhtelif olmasını gerektiriyor.
Hatta Allah’ın bazı isimleri bir birine mübayin, yani zıt olarak tecelli eder. Mesela Allah’ın isimlerinden Muyhi, hayat verirken; Mümit ismi ölümü yaratır. Böyle olunca, eşyanın içinde bir birine muhalif ve zıt olan hayat ve ölüm beraber bulunur. İşte kainat içinde olan çeşitlilik ve muhteliflik buradan ileri geliyor. Bunun örneklerini çoğaltabiliriz.
Kainat içindeki bu çeşitlilik, ibadet, tarz ve usullerinin de çeşitliliğini gerektiriyor. Her bir ismin manası ve hükmü farklı olmasından dolayı, ona karşılık olacak olan ibadetlerin de o ismin mana ve hükmüne uygun olması lazım gelir. Allah her bir ismin tecellisini okuyup tefekkür edecek nazarları ve melekleri kainatta yaratmıştır. Hatta her yağmur damlasına nezaret edecek meleklerin varlığını ifade eden rivayetler vardır. Bu da gösteriyor ki, Allah her ismin tecellisine münasip, mütefekkir nazarları, nezaret için yaratıyor. Nazarların ve meleklerin ibadet şekilleri de bir birinden farklıdır. İşte meleklerin ibadetlerindeki çeşitlilik ve farklılık; isim ve sıfatların çeşitlilik ve faklılığından ileri geliyor.
Mesela Azrail (as)’ın ibadeti, Mümit ismine hizmet etmek iken, Mikail (as)’ın ibadeti de Muhyi ismine hizmet etmektir. Zira baharda bütün mahlukatın uyanıp hayatlanması vazifesine nezaret eden Mikail (as) dır.
Rahmet melekleri Allah’ın Rahman ve Rahim ismine hizmet ederken, azap melekleri de Allah’ın Kahhar ve Celal isimlerine hizmet edip, ibadetleri ile mukabele ediyorlar.
Yani her isim, kendi manasına muvafık abidleri ve memurları iktiza ediyor.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale-i Nur Editör