Cevap: Sadeleştirilmiş Sözler Hatalarla Dolu - On Dördüncü Lem'a'dan..
Orjinal metin: Ve her parlak şey kendi kabiliyetince güneşin cilve-i zâtîsiyle beraber, ziyası, harareti gibi hassalarını gösteriyor.
Orjinal olmayan metin: Her parlak şey kendi kabiliyetince, güneşin zâtının cilvesiyle beraber ışık, sıcaklık gibi hususiyetlerini bildirir.
Ve her parlak şey kendi kabiliyetince güneşin cilve-i zâtîsiyle beraber,ziyası, harareti gibi hassalarını gösteriyor.
Her parlak şey kendi kabiliyetince, güneşin zâtının cilvesiyle beraber ışık, sıcaklık gibi hususiyetlerini bildirir.
Birincisi: Öncelikle cümlenin tamamına bakalım. Manayı bozan çok fazla birşey olmamakla birlikte ve cümlede anlaşılması zor olan bir iki kelime dışında olmadığı halde, hem noktalama işaretlerinde, hem kelimelerin yapılarında tamamen lüzumsuz değişiklikler yapılmış.
İkincisi:
"Ve her parlak şey kendi kabiliyetince"
"Her parlak şey kendi kabiliyetince"
Görüldüğü üzere cümlenin başındaki "ve", tahrif edilmiş metinde ya lüzumsuzluğu düşüncesiyle, ya dikkatsizlik, ya garez, ya cehalet gibi sebeblerden biri dolayısı ile kaldırılmış. Haliyle cümle bir önceki cümleden kopuk bir hale getirilmiş. "Ve" bir önceki söylenenin devamı ve direkt o söylenenle alakalı olduğunu belirtmek için kullanılır. Bunu herhalde sadeleştirme işinde kendine bu kadar güvenenler biliyorlardır.
Üçüncüsü:
"güneşin cilve-i zâtîsiyle beraber"
"güneşin zâtının cilvesiyle beraber"
Bu kısımdaki "cilve-i zâtisiyle" "zatının cilvesiyle" olmuş. Ters çevirmekle çevirmemek arasında bir fark göremiyorum. O zaman neden değişsin ? Yani bunu okuyan kişi her halikarda "zâtının cilvesiyle" demek olduğunu anlayabilir. Hem de bu dilin bir kuralını daha öğrenmiş olur ki aslında bu çokta bilinen bir şeydir. Tahrifçilerden eğitici bi adım beklemek hayal olur herhalde. Zaten mesleklerinin gereği, öğretmemek, bozmak, tahrip ve tahrif etmek ve öğrenilmesine de mani olmak. İftira diyenler varsa, bu kadar hatayı hangi sebeplere sığınarak izah edecekler görelim, delilleriyle ispatlasınlar biz de inanalım.
Dördüncüsü:
"ziyası, harareti gibi hassalarını gösteriyor"
"ışık, sıcaklık gibi hususiyetlerini bildirir"
Orjinal metinde "ziyası, harareti" sözcüklerinde aidiyet vurgusu var. Tahrif edilmiş metinde ise bunu görmek mümkün değil. Mesela "ziya" kelimesindeki "sı" eki ve "hararet" kelimesindeki "i" eki aidiyeti bildiriyor. Sadeleştirilmiş metinde bu iki sözcük hem manası verilerek, hem de bu aidiyeti ifade eden ekler kaldırılarak değiştirilmiş. Gerçi devamındaki "hassalarını" kelimesinde bu aidiyet vurgusu var ancak, orjinal metinde bu vurgu tahrif edilmiş metne kıyasla iki kez fazla yapılmış. Bu da okuyucunun haline tesir eden bir durumdur. Yani tesir bu kısacık yerde de kırılmış, baltalanmış.
Sonra "gösteriyor" ile "bildirir" hangi lugatta eş anlamlı olarak geçiyor, şahsen ben bulamadım. Dahası bu fiil lugata bile girmez. Çünkü herkesin bildiği ve kullandığı bir fiildir. Dolayısıyla bu okuyucuyu bu kadar basit ve çok aşina olduğu bir fiili anlamayacak kadar ahmak yerine koymaktır. Hem hatırlarsak bir önceki cümlede aynı "gösteriyor" gösterir" manasında değiştirilmişti. Pek kullandığım bir cümle değil ama bu vesileyle söyleyim. Bu ne perhiz, bu ne lahana turşusu..? Göstermek göze hitap ederken, bildirmek akla hitap eder daha çok. Burada gösterilen şey de güneşin ziyası, harareti. Yani bildirmiyor, resmen gösteriyor. Bir duyum değil ki ya da bir bilgi alışverişi değil ki bildirmek olsun. Gözünün içine sokuyor. Bilmek görmenin neticelerinden sadece birisidir. Dolayısıyla buna sadece "bildirir" demek manayı baltalamaktır. Ve yine orjinalindeki şimdiki zaman ifadesi, geniş zaman olarak ifade edilmiş. Bu da kendi verdikleri sözleri yalanlayan fiillerinden sadece biri. Onlarcasından belki yüzlercesinden biri..Tabi şu ana kadar, bundan sonra binlere çıkacağını da temin edebilirim.
