4.Madde: el-yakinu la yezulü bi’ş-şek
Şek ile yakin zail olmaz.
Kati olarak bilinen bir husus şüphe ile bozulmaz. Abdest aldığını iyi bilen bir kimse sonradan bu abdestin bozulduğunda şüphe etse, abdestli sayılır.
Bir kimse bir başkasını tüm alacaklarından ibra etse(yani mesele hakkımı helal ettim dese) sonra da tarihsiz olarak bu kimseden bir alacağı olduğunu söylese, bu talebi dinlenmez. Çünkü ibra yakin(kesinlik) alacak ise şekk(şüphe) arzeder. Ancak alacağı ibradan sonraki bir döneme ait ise bunu talep edebilir.
Temiz olup olmadığı bilinmeyen bir su temiz kabul edilir. Çünkü suyun aslı temizdir. Necis olması ise şüphelidir. Kazancının bir kısmı gayrimeşru olan kimsenin verdiği malın gayri meşruu yollardan geldiği yakinen bilinmediği zaman, bu malını satın almak veya yemek caizdir.
Belki birisinin mülküdür diye av eti yememek; belki besmelesiz kesilmiştir diye veya ehli kitap olmayan biri kesmiştir diyerek kasaptan et almamak;belki sahibi ölüp varisine gecmiştir diye ariyet aldığı evden çıkmak vesvesedir. Bu şüpheleri gösterecek bir nişan bir alamet olmadıkça ehemmiyet verilmemelidir. Şüpheli şeylerden kaçınmakta herkesin hali bir değildir. Sıradan insanlarla yüksek hasletli kimselerin kaçınacağı şüpheli şeyler aynı değildir. Nitekim Küfe şehrinin köylerini haydutlar basıp, koyunları kaçırmışlardı. İmam ebu Hanife, bu çalınan koyunlar şehirde kesilip halka satılabilir düşüncesiyle o günden beri yedi sene küfe de koyun eti alıp yemedi. Çünkü bir koyunun en fazla yedi sene yaşayabildiğini öğrenmişti.. yüksek hasletli kimseler için şüpheli olan bir şeyden sıradan bir kimse kaçınmaya kalkarsa buna vesvese denir. Nitekim imam Gazali, İhyayu ulumud din ve bunun hulasası kimya yı seadet te bir bahsi bu konuya tahsis etmiştir.
