Ve insanda, şuur ve rızıkta zevk vasıtasıyla, ism-i Hakîmin cilvesi parlak bir surette görünüyor; ifadesini izah eder misiniz, ism-i Hakimin burayla münasebeti nasıldır?
Yazar: Sorularla Risale, 18-2-2010
"Sâni-i Kadîr, ism-i Hakem ve Hakîmi ile, bu âlem içinde binler muntazam âlemleri derc etmiştir. O âlemler içinde en ziyade kâinattaki hikmetlere medar ve mazhar olan insanı bir merkez, bir medar hükmünde yaratmış. Ve o kâinat dairesinin en mühim hikmetleri ve faydaları insana bakıyor. Ve insan dairesi içinde dahi, rızkı bir merkez hükmüne getirmiş; âlem-i insanîde ekser hikmetler, maslahatlar, o rızka bakar ve onunla tezahür eder. Ve insanda, şuur ve rızıkta zevk vasıtasıyla, ism-i Hakîmin cilvesi parlak bir surette görünüyor."(1)
Hakim ismi kainattaki bütün mahlukata nihayetsiz hikmet ve menfaatler takmıştır. Yani hikmet ve menfaat kainat içinde büyük bir dairedir, her şeyi kuşatıyor. Bu dairelerdeki bu hikmet ve menfaatlerin merkezine ve tam ortasına da insan konulmuş. Yani kainat bir daire, hikmet ise bu dairenin içinde büyük bir daire, insan ise bu hikmet dairesinin merkezi ve medarı üçüncü büyük bir daire şeklindedir. Rızık ise insan dairesinin içinde önemli dördüncü ve merkez bir dairedir.
Tabir yerinde ise Hakim ismi, bütün mevcudatı hikmetler ve menfaatler ile donatarak, âdeta kainatı insanın önüne serilen bir sofra şekline çevirmiş. İnsan bu geniş rızık sofrasının şuur ve zevki ile Allah’ın Hakim ismine intikal eder. Nasıl elmadaki lezzet nimete, nimet de Münime intikal ettiriyor ise, aynı şekilde rızık hikmete, hikmet de Hakim ismine intikal ettiriyor demektir.
Rızık insan alemi içinde en somut ve en belirgin bir isimler yatağıdır. Yani Allah’ın bütün isim ve sıfatları rızık cephesinde net ve berrak bir şekilde tezahür eder. Âdeta Allah’ın güzel isimleri rızıkta somut hale gelir. Hakim ismi de bu isimler içinde en parlak duranlardandır.
(1) bk. Lem'alar, Otuzuncu Lem'a Üçüncü Nükte.
