Durmuş Hocaoğlu
Dr. Durmuş Hocaoğlu, Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi
Giriş: Kavramlara Dair Bir Mukaddime
Bilgi
Bilgi, en genel ve özlü tanımıyla, bilen (süje) ile bilinen (obje, bilgi objesi) arasındaki akt'tır. Burada, konuyu gereksiz yere dagıtmamak için, içeriğinin tartışmasına girmekten imtina edecegimiz bu tanımlamaya şu kadarının ilâve edilmesi lüzumlu addedilmiştir: Burada sözü edilen "obje" ibaresi ile, sadece fiziksel-nesnel objeler kastedilmekte değildir. Obje, en genel tanımıyla, bilgi'nin konusu olan şeydir.
Bilgi Teorisi (Epistemoloji veya Gnoseoloji) açısından en önemli hususlar, bilginin "imkânı", "kaynakları", "mahiyeti" ve "degeri" olup, konumuzla ilgili olarak şunu da eklemek faydalı olacaktır: Bilgi, "Bilgi kaynakları" vasıtasıyla elde edilen "ham bilgi malzemesi"nin şuur (bilinç) tarafından mâmûl hale getirilmesidir. Ham bilgi malzemesine "bilgi verisi" (data) diyecek olursak, bu, zâtı itibariyle bilgi degildir. Bu kelimenin dilimizde tam bir karşılığı olmayıp, en münasip ve muvafık ifadesini İngilizce'deki "information"da bulmaktayız. İngilizce'deki "knowledge" ise, asıl ve gerçek bilgi anlamındadır. Şu halde, bilgi'yi, bilgi kaynaklarından elde edilmiş olan ham bilgi malzemelerinin (information) mâmûl bilgi (knowledge) haline dönüştürülmesi olarak da tanımlayabiliriz.
