Konuya cevap cer

Birinci Kısım - Sayfa 79

On Dokuzuncu Mektupta beyan olunan ve Muhammed Aleyhissalâtü Vesselâm binmu’cizatıyla onun bir mu’cizesi olarak hak kelâmullah olduğu kat’î ispat edilen Kur’ân-ı Mucizü’l-Beyan, hiçbir cihette imkânı var mı ki, o Mütekellim-i Ezelî ve oSâni-i Sermedînin kelâmı ve fermanı olmasın? Hâşâ, yüz bin defa hâşâ ve kellâ!

Demek, iman-ı billâh, bütün hüccetleriyle, Kur’ân’ın kelâmullah olduğunu ispat ediyor.

Hem hiç mümkün müdür ki, zeminin yüzünü mütemadiyen zîhayatlarla doldurup boşaltan ve kendini tanıttırmak ve ibadet ve tesbihat ettirmek için bu dünyamızızîşuurlarla şenlendiren bir Sultan-ı Zülcelâl, semâvâtı ve yıldızları boş ve hâlibıraksın; onlara münasip ahâliyi yaratıp, o semâvî saraylarda iskân etmesin vesaltanat-ı rububiyetini en büyük memleketinde hademesiz, haşmetsiz, memursuz, elçisiz, yâversiz, nâzırsız, seyircisiz, âbidsiz, raiyetsiz bıraksın? Hâşâ, melekler sayısınca hâşâ!

Hem hiçbir cihette imkânı var mı ki, bu kâinatı öyle bir kitap tarzında yazar ki, herbir ağacın bütün tarihçe-i hayatını bütün çekirdeklerinde kaydeden ve herbir otun ve çiçeğin bütün vazife-i hayatiyesini bütün tohumlarında yazan ve herbir zîşuurun bütün sergüzeşte-i hayatiyesini hardal gibi küçük kuvve-i hafızasında gayet mükemmel yazdıran ve bütün mülkünde ve devâir-i saltanatında her ameli ve her hâdiseyi müteaddit fotoğraflarla alarak muhafaza eden ve rububiyetin enehemmiyetli bir esası olan adalet, hikmet ve rahmetinin tecellîleri ve

Aleyhissalâtü Vesselâm: Allah’ın salât ve selâmı onun üzerine olsun	Kur’ân-ı Mu’cizü’l-Beyan: açıklamalarıyla ve anlatımıyla benzerini yapmakta akılları âciz bırakan
Mütekellim-i Ezelî: ezelî kelâm sıfatına sahip olan ve konuşması, hiçbir varlığın konuşmasına benzemeyen Allah	Sultan-ı Zülcelâl: sonsuz yücelik ve haşmet sahibi, herşeyin sultanı olan Allah
Sâni-i Sermedî: zaman üstü ve yüce olmakla beraber her şeyi san’atla yaratan Allah	beyan: açıklama
cihet: şekil, yön	devâir-i saltanat: saltanat daireleri
ehemmiyetli: önemli	ferman: buyruk, emir
hademesiz: hizmetçisiz	hak: doğru, gerçek
hardal: çok küçük tohumları olan bir bitki	haşmet: büyüklük, ihtişam
haşâ ve kellâ: asla ve asla, kesinlikle öyle değil	hikmet: fayda, gaye; herşeyin belirli gayelere yönelik olarak, mânâlı, faydalı ve tam yerli yerinde yaratılması
hâli: boş, ıssız	hâşâ: asla, kesinlikle öyle değil
hüccet: kesin delil	iman-ı billâh: Allah’a iman
iskân etmek: yerleştirmek	kat’î: kesin bir şekilde
kelâm: ifade, söz	kelâmullah: Allah’ın kelamı
kuvve-i hafıza: hafıza duygusu, bellek	kâinat: evren, yaratılan herşey
muhafaza etmek: korumak	mu’cizât: mu’cizeler; Allah’ın izniyle peygamberler tarafından ortaya konulup bir benzerini yapmakta başkalarını âciz ve hayrette bırakan olağanüstü şeyler
münasip: uygun	müteaddit: bir çok, çeşitli
mütemadiyen: sürekli olarak	nâzırsız: gözlemcisiz
rahmet: İlâhî şefkat, merhamet	raiyet: halk
rububiyet: Allah’ın herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri vermesi, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulundurması	saltanat-ı Rububiyet: Allah’ın herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri vermesi, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulundurması
semâvât: gökler	semâvî: göğe ait, gökteki
sergüzeşt-i hayat: hayat serüveni	tarihçe-i hayat: hayat hikâyesi, biyografi
tecellî: görünme, yansıma	tesbihat etmek: Allah’ı her türlü kusurdan yüce tutarak şanına lâyık ifadelerle anmak
vazife-i hayat: hayat vazifesi, görevi	yâversiz: yardımcısız
zemin: yer	zîhayat: canlı, hayat sahibi
zîşuur: şuur sahibi, bilinçli	âbid: Allah’a ibadet eden, kul