Konuya cevap cer

Birinci Kısım - Sayfa 52

• Ve cüz’î ve küllî harekâtı kaydedilen bir mutasarrıfı,
• Ve semâ ve arz ve cibâlin kaldırmasından çekindikleri emanet-i kübrâyı omuzuna alan,
• Ve önüne iki acip yol açılan, bir yolda zîhayatın en bedbahtı ve diğerinde enbahtiyarı,
• Çok geniş bir ubudiyetle mükellef bir abd-i küllî,
• Ve Kâinat Sultanının İsm-i Âzamına mazhar ve bütün esmâsına en câmi’ bir âyinesi, ve hitabât-ı Sübhâniyesine ve konuşmalarına en anlayışlı bir muhatab-ı hassı,
• Ve kâinatın zîhayatları içinde en ziyade ihtiyaçlısı,
• Ve hadsiz fakrıyla ve acziyle beraber hadsiz maksatları ve arzuları ve nihayetsizdüşmanları ve onu inciten zararlı şeyleri bulunan bir biçare zîhayatı,
• Ve istidatça en zengini,
• Ve lezzet-i hayat cihetinde en müteellimi ve lezzetleri dehşetli elemlerle âlûde,
• Ve bekàya en ziyade müştak ve muhtaç ve en çok lâyık ve müstehak ve devamı vesaadet-i ebediyeyi hadsiz dualarla isteyen ve yalvaran ve bütün dünya lezzetleri ona verilse, onun bekàya karşı arzusunu tatmin etmeyen,
   
  
• Ve ona ihsanlar eden Zâtı perestiş derecesinde seven ve sevdiren ve sevilen çok hârika bir mu’cize-i kudret-i Samedâniye ve bir acûbe-i hilkat,
   
  
• Ve kâinatı içine alan ve ebede gitmek için yaratıldığına bütün cihazat-ı insaniyesişehadet eden, böyle yirmi küllî hakikatlerle Cenâb-ı Hakkın Hak ismine bağlanan,

Cenâb-ı Hak: Hakkın ta kendisi olan şeref ve yücelik sahibi Allah	Hak: herşeyi hakkıyla yaratan, varlığı hak olan ve her hakkın sahibi olan Allah
Kâinat Sultanı: kâinatın ve bütün varlıkların sultanı olan Allah	abd-i küllî: bütün varlıkların ibadetlerini kendi şahsında temsil eden kul
acip: hayret verici, şaşırtıcı	acz: acizlik, güçsüzlük
acûbe-i hilkat: acayip yaratılış harikası	bahtiyar: talihli, mutlu
bedbaht: kötü bahtlı, talihsiz	bekà: devamlılık, kalıcılık
biçare: çaresiz	cibâl: dağlar
cihazat-ı insaniye: insana ait cihazlar, duygular	cihet: taraf, yön
câmi’: kapsamlı, içine alan	cüz’î: az, küçük, ferdî
dehşetli: korkunç, ürkütücü	emanet-i kübra: büyük emanet; benlik duygusu, başka varlıkların yüklenmekten çekindiği ve insanın yüklendiği İlâhî görevler, yükümlülükler
esmâ: Allah’ın isimleri	fakr: fakirlik, ihtiyaç hali
hadsiz: sayısız, sınırsız	harekât: hareketler
hitâbât-ı Sübhâniye: her türlü kusur ve noksanlıktan yüce olan Allah’ın Kendi Zâtına has hitapları, konuşmaları	ihsan: bağış, ikram
istidad: kàbiliyet, ruhsal özellik, yetenek	küllî: genel, kapsamlı
lezzet-i hayat: hayatın lezzeti	mazhar: ayna, yansıma ve görünme yeri
muhatab-ı has: özel muhatap	mutasarrıf: tasarruf eden, kullanan, idare eden
mu’cize-i kudret-i Samedâniye: herşey Kendisine muhtaç olduğu halde Kendisi hiçbir şeye muhtaç olmayan Allah’ın kudret mu’cizesi	mükellef: yükümlü, sorumlu
müstehak: hak etmiş, lâyık	müteellim: acı çeken
müştak: arzulu, çok istekli	nihayetsiz: sınırsız, sonsuz
perestiş: aşırı derece sevmek, tapma	saadet-i ebediye: sonsuz mutluluk
semâ: gök	ubûdiyet: Allah’a kulluk
ziyade: çok, fazla	zîhayat: canlı, hayat sahibi
âlûde: bulaşık, karışık	İsm-i Âzam: Cenâb-ı Hakkın binbir isminden en büyük ve mânâca diğer isimleri kuşatmış olanı
şehadet: şahitlik, tanıklık