Çocuk psikolojisinin iyi bilinmesi, anne babanin yürütecegi egitim-ögretim faaliyetinde önde gelen sartlardandir. Çocuk ruhu hakkinda yeterli bilgiye sahip olmayan ebeveynin, egitim-ögretimde birtakim hatalara düsmesi kaçinilmazdir. Bu nedenle, ebeveyn, çocuk psikolojisine dair bilgiler edinmeli ve çocugun ruhi yapisini tanimaya çalismalidir. Bilindigi üzere, Hz. Peygamber’i egitim-ögretimde basarili kilan faktörlerden biri de muhatabini tanimasi ve egitimini ona göre yapmasiydi. Ibn Sahnun, Ibn Sina, Ibnu’l-Hacc, Alaeddin Çelebi gibi Islam egitimcileri de, çocuk psikolojisini bilmenin ve ona göre hareket etmenin gerekli olduguna, çünkü her çocugun farkli ir sekilde disipline edilebilecegine inanmaktaydilar.
Din egitim-ögretiminde, genel egitiin temelleri olan psikoloji ve pedagoji kurallarinin bilinmesi kaçinilmazdir. Çünkü çocugu tanimak, onun ruh ve beden gelisimini dogru olarak tesbit etmek, egitim-ögretim yapabilmenin ilk sartidir. Özellikle din egitimi gibi hassas bir konuda, çocugun psikolojik yapisinin çok iyi bilinmesi elzemdir. Rousseau bu gerçegi, ”Çocuk zekasini çok iyi taniyan bir zatin, onlara mahsus bir akaid kitabi yazmasini pek isterim” ifadesiyle dile getirmektedir.
Çocuk psikolojisine dair bilgilerle donanmis anne baba, egitim-ögretimde, ”muhatabi tanima” ; ”tedricilik” ; ”kolaslastirarak ögretme” gibi konulardan haberdar olacak ve yapilmamasi gereken tenkit, tehdit, aleyhte kiyaslama, kiskandirma... gibi hatalara düsmeyecektir. Özellikle, tedricilik prensibinin, çocugun dini egitiminde mutlaka uyulmasi gereken bir husus oldugu inancindayiz. Ögretmen ve ögrencilerin %43 düzeyinde arzu ettikleri bu durum, gerek Kur’an’da, gerekse hadislerde de açikça gözlenmektedir. Hz. Peygamber ile uzun yillar beraber bulunan Ibn Abbas’in, ”Tek secdeyle de olsa çocuklariniza namaz kilmalarini söyleyiniz" tavsiyesine yapilan itiraza ”Bos yere vakit geçirmelerindense, bu sekilde namaza alismalari daha iyidir" cevabini vermesi, tedricilik prensibine, namaz egitimi konusunda güzel bir örnektir.
Kaynak: Ailede & Okulda Ideal Din Egitimi
Dç. Dr. Mehmet Emin Ay