KADINLARLA İLGİLİ SORU VE CEVAPLAR
SORU: Kadının hac ibadetinde karşılaşacağı farklı durumlar nelerdir ve bu hallerde ne yapmalıdır?
CEVAP: Bir Müslüman erkek, üzerine hac farz olduğu zaman nasıl geciktirmeden hacca gidiyorsa, kadın da aynı şekilde bu farzı yerine getirmeye çalışacaktır. Çünkü, haccın kadının İslami hayatında ayrı bir yeri ve ehemmiyeti vardır. Bir hadis-i şerifte bildirildiği üzere, “Hac kadının cihadıdır.”
SORU: Mahremi olmayan kadınların, Şafii mezhebini taklit ederek hacca gitmeleri caiz midir?
CEVAP: Hanefi mezhebinde, kadının mahremsiz sefere çıkması, hacca gitmesi haramdır. Şafii mezhebinde, kadının mahremi olmadan, emin kadınlarla birlikte hacca gitmesi caizdir. Hanefi kadın, Şafii’yi taklit ederek, böyle hacca gidemez. Çünkü mezhep taklidi, ancak emrolunan bir iş yapılırken, meşakkat, sıkıntı oldugu zaman, bu sıkıntıdan kurtulmak içindir. Mahrem bir erkeği bulunmayan kadının hacca gitmesi emrolunmadı ki, Şafii’yi taklit etmek lazım olsun. Yani mahremi olmayan kadına hac farz olmaz. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
"Kadın, yanında bir mahremi olmadan hacca gidemez." (Bezzar)
Kadın mahremi ile hacca giderken yolda, mahremi ölse, zaruret olduğu için Şafii mezhebini taklit eder. Yani mahreminin ölmesi, Şafii mezhebini taklit etmesi için özür olur. Hacca giden Şafii bir erkeğin, hanımına veya yabancı kadınlara, Şafii bir kadının da kocasına veya yabancı erkeklere dokunmaması çok zordur. Dokununca da abdesti bozulur. Sık sık abdest almak da zor veya imkansız olur. İşte bu sıkıntıdan kurtulmak için Şafiilerin, Hanefi’yi taklit etmeleri, caiz ve lazım olur.
SORU: Bazıları üç kadının bir arada hacca gidebileceğini söylüyorlar. Dinimizde böyle bir şey var mıdır?
CEVAP: Dinimizde böyle bir şey yoktur. (Üç kadın hacca gider) demek dinimize aykırıdır. Kadınlar ne kadar çok olursa olsun, Hanefi’de mahremsiz hacca gidemez.
SORU: Bir kadın, eniştesi veya kayınbiraderi ile, uzun yola çıkabilir mi ve hacca gidebilir mi?
CEVAP: Enişte ve kayinbirader ile yalnız kalmak günah olduğu gibi uzun yola gitmek de caiz değildir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
"Allah’a ve ahirete inanan bir kadının, yanında babası veya oğlu veya kocası veya erkek kardeşi veya bir mahremi olmadan üç günlük ve daha fazla bir yola gitmesi helal olmaz." (Buhari)
"Kocası veya mahremi olmayan müslüman bir kadının hacca gitmesi helal olmaz." (Taberani)
Ancak bir zaruret veya ihtiyaç olunca, mesela mahrem kimse bulamayıp sefere de çıkmak lazım olunca, yanında mahrem erkekleri bulunan saliha hanımlarla beraber gitmek caiz olur. Fasik akraba yerine, salih olan yabancılar tercih edilir. Salih kimse, insanın düsmanı bile olsa, haram işlemekten korktuğu için malımıza, canımıza, ırzıimıza zarar vermez. Seferde olan bir hanım ise, yanında mahrem akrabası olmasa da, beyinin ikâmet ettiği yere gelebilir.
SORU: Kadın Almanya’dan Türkiye’ye yalnız gidebiliyor da hacca niye gidemesin?
CEVAP: Bir kadın, zaruretsiz 104 kilometreden uzağa gidemez. Giden varsa günah işliyor demektir. Fakat götürecek kimsesi yoksa veya gidecek durumda değilse, salih bir kimse ile memleketine gidebilir, fakat hacca, umreye gidemez.
SORU: Dul bir kadının hacca gidebilmesi için bir erkekle nikahlanması dinimizde var mıdır?
CEVAP: Öyle bir şey yok. Hacca gidebilmek için birisi ile evlenmek gerekmez. Ama illa gideceğim derse, dul bayan, boşanma hakkı kendi elinde olmak üzere nikah yapabilir, muvakkat nikah değil. Normal nikah yapabilir. Gelince kocasını boşayabilir. Boşamak üzere nikah olmaz. Normal nikah yapılır, hacdan gelince boşanır veya boşanmaz onun bileceği iş.
SORU: Annem, hacca gidince, kalabalıktan dolayı, haram işlememek için tavaf yapamazsa, orada beni vekil edebilir mi?
CEVAP: Vekil edemez. Haram işleyerek de tavaf yapmaz. Bir yolunu bulmalıdır. Bulamazsa ben hac etmeden ölürsem yerime vekil gönderin diye vasiyet eder.
SORU: Yaşlı kadın, yaşlı ve salih erkekle umreye de gidebilir mi?
CEVAP: Sefere gider, umreye gidemez.
SORU: Hac'da haram işlemeden hacc edemeyen kadın, ne yapar?
CEVAP: Haram işlemeden hac yapmaya çalışır. Haram işlemeden hac yapamazsa, vasiyet etmelidir. Şöyle vasiyet yapabilir:
"Ölene kadar hacca gidemezsem, yerime vekil gönderin." (Ukud-üd-dürriyye)
SORU: Eşimin nisabın üstünde bileziği var. Hacca gitmesi farz mıdır?
CEVAP: Hacca gitmek için parasnın olması kâfi değildir. Hacca götürüp getirecek mahreminin bulunması da şarttır.
SORU: Kadınlar ihrama girdikleri elbiseyi, ihramdan çıkıncaya kadar çıkarmamaları mı gerekiyor, mesela otelde iken başları açık durabilirler mi?
CEVAP: Durabilirler.
SORU: Adetli bir kadın Safa ile Merve tepeleri arasında kalan bölüme girebilir mi, sa'y yapabilir mi? Bu bölümler Mescid-i Haram'dan mı sayılır, yoksa direk olarak bu bölüme açılan kapılardan girip sa'y yapmakta bir mahzur yok mudur?
CEVAP: Temiz ve abdestli olmak sa'yin sünnetlerinden olduğu için, âdetli veya abdestsiz kadının da sa'yi sahih olur.
SORU: Muayyen hâli yüzünden ziyaret tavafinı yapamayan kadın ne yapar?
CEVAP: Temizlendikten sonra yapar.
SORU: Hayzlı veya nifaslı kadın tavafı, sa’yi temizlenince, ömrünün sonuna kadar senenin herhangi bir ayında yapabilir mi?
CEVAP: Evet. Fakat geciktirmemelidir.
SORU: Hac yolculuğunda, kadınların erkeklerin yanında abdest almaları uygun mudur?
CEVAP: Harama önem vermemek çok tehlikelidir. Başkasının yanında, avret yerini açmadan su ile istinca yapamayan kimse, pislik fazla olsa bile, su ile istincadan vazgeçer. Avret yerini açmaz. Namazı öyle kılar. Açarsa, haram işlediği için fasık olur.
Tenha bir yer bulununca su ile istinca yapar ve namazını iade eder. Gusledecek kimse de tenha yer bulamazsa, teyemmüm eder. Çünkü bir emri yapmak, bir haram işlemesine sebep olursa, haram işlememek için, o emir terk edilir, yapılmaz.
SORU: Dul bir kadının mahremleri yoksa hacca mahremsiz gidebilir deniyor. Bir de hacda tavaf ederken kalabalıktan sıkışma oluyor, kadın erkek birbirine dokunsa da, zaruret olduğu için haram olmaz deniyor. Ayrıca hacda kadın yabancı erkeklerin yanında kollarını açarak abdest alabilir, necaset varsa temizleyebilir, hacda günah olmaz diyorlar. Bunlar doğru mudur?
CEVAP: Hiç birisi doğru değildir. Çünkü haramdan kaçmak, farzı yapmaktan önce gelir. Hadis-i şerifte, "Ufacık bir günahtan kaçınmak, bütün cin ve insanların ibadetleri toplamından daha iyidir" buyuruldu. Haramdan kaçmanın sevabı, farzları yapmanın sevabından daha fazladır. Haram işleyerek farz yapılmaz. Farz ile haram bir araya gelince, yani farzı işlerken haram işlemek mecburiyeti olunca, haram işlememek için farz tehir edilir.
SORU: Âdetli iken niçin harem-i şerife giremez ve tavaf edilemez?
CEVAP: En büyük Peygamberi Muhammed aleyhisselam buyuruyor ki:
"Hayzlı [regl, âdetli olan] kadin namaz kılamaz."(İmam-i Ebu Davud)
"Kâbe’yi tavaf etmek, namaz kilmak gibidir. Namaz kilarken abdestli olmak gerektigi gibi, Kâbe’yi tavaf ederken de abdestli olmak gerekir." ( İmam-i Tirmizi)
"Cünüp ile hayzli veya nifasli kadina mescide, camiye, harem-i serife girmek helal olmaz." (İmam-i Muhammed ibni Mace)
Kadın, tavaf ederken regl olursa, en fazla on gün bekler. Temizlenince tavaf eder.
CEVAP: Bir Müslüman erkek, üzerine hac farz olduğu zaman nasıl geciktirmeden hacca gidiyorsa, kadın da aynı şekilde bu farzı yerine getirmeye çalışacaktır. Çünkü, haccın kadının İslami hayatında ayrı bir yeri ve ehemmiyeti vardır. Bir hadis-i şerifte bildirildiği üzere, “Hac kadının cihadıdır.”
SORU: Mahremi olmayan kadınların, Şafii mezhebini taklit ederek hacca gitmeleri caiz midir?
CEVAP: Hanefi mezhebinde, kadının mahremsiz sefere çıkması, hacca gitmesi haramdır. Şafii mezhebinde, kadının mahremi olmadan, emin kadınlarla birlikte hacca gitmesi caizdir. Hanefi kadın, Şafii’yi taklit ederek, böyle hacca gidemez. Çünkü mezhep taklidi, ancak emrolunan bir iş yapılırken, meşakkat, sıkıntı oldugu zaman, bu sıkıntıdan kurtulmak içindir. Mahrem bir erkeği bulunmayan kadının hacca gitmesi emrolunmadı ki, Şafii’yi taklit etmek lazım olsun. Yani mahremi olmayan kadına hac farz olmaz. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
"Kadın, yanında bir mahremi olmadan hacca gidemez." (Bezzar)
Kadın mahremi ile hacca giderken yolda, mahremi ölse, zaruret olduğu için Şafii mezhebini taklit eder. Yani mahreminin ölmesi, Şafii mezhebini taklit etmesi için özür olur. Hacca giden Şafii bir erkeğin, hanımına veya yabancı kadınlara, Şafii bir kadının da kocasına veya yabancı erkeklere dokunmaması çok zordur. Dokununca da abdesti bozulur. Sık sık abdest almak da zor veya imkansız olur. İşte bu sıkıntıdan kurtulmak için Şafiilerin, Hanefi’yi taklit etmeleri, caiz ve lazım olur.
SORU: Bazıları üç kadının bir arada hacca gidebileceğini söylüyorlar. Dinimizde böyle bir şey var mıdır?
CEVAP: Dinimizde böyle bir şey yoktur. (Üç kadın hacca gider) demek dinimize aykırıdır. Kadınlar ne kadar çok olursa olsun, Hanefi’de mahremsiz hacca gidemez.
SORU: Bir kadın, eniştesi veya kayınbiraderi ile, uzun yola çıkabilir mi ve hacca gidebilir mi?
CEVAP: Enişte ve kayinbirader ile yalnız kalmak günah olduğu gibi uzun yola gitmek de caiz değildir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
"Allah’a ve ahirete inanan bir kadının, yanında babası veya oğlu veya kocası veya erkek kardeşi veya bir mahremi olmadan üç günlük ve daha fazla bir yola gitmesi helal olmaz." (Buhari)
"Kocası veya mahremi olmayan müslüman bir kadının hacca gitmesi helal olmaz." (Taberani)
Ancak bir zaruret veya ihtiyaç olunca, mesela mahrem kimse bulamayıp sefere de çıkmak lazım olunca, yanında mahrem erkekleri bulunan saliha hanımlarla beraber gitmek caiz olur. Fasik akraba yerine, salih olan yabancılar tercih edilir. Salih kimse, insanın düsmanı bile olsa, haram işlemekten korktuğu için malımıza, canımıza, ırzıimıza zarar vermez. Seferde olan bir hanım ise, yanında mahrem akrabası olmasa da, beyinin ikâmet ettiği yere gelebilir.
SORU: Kadın Almanya’dan Türkiye’ye yalnız gidebiliyor da hacca niye gidemesin?
CEVAP: Bir kadın, zaruretsiz 104 kilometreden uzağa gidemez. Giden varsa günah işliyor demektir. Fakat götürecek kimsesi yoksa veya gidecek durumda değilse, salih bir kimse ile memleketine gidebilir, fakat hacca, umreye gidemez.
SORU: Dul bir kadının hacca gidebilmesi için bir erkekle nikahlanması dinimizde var mıdır?
CEVAP: Öyle bir şey yok. Hacca gidebilmek için birisi ile evlenmek gerekmez. Ama illa gideceğim derse, dul bayan, boşanma hakkı kendi elinde olmak üzere nikah yapabilir, muvakkat nikah değil. Normal nikah yapabilir. Gelince kocasını boşayabilir. Boşamak üzere nikah olmaz. Normal nikah yapılır, hacdan gelince boşanır veya boşanmaz onun bileceği iş.
SORU: Annem, hacca gidince, kalabalıktan dolayı, haram işlememek için tavaf yapamazsa, orada beni vekil edebilir mi?
CEVAP: Vekil edemez. Haram işleyerek de tavaf yapmaz. Bir yolunu bulmalıdır. Bulamazsa ben hac etmeden ölürsem yerime vekil gönderin diye vasiyet eder.
SORU: Yaşlı kadın, yaşlı ve salih erkekle umreye de gidebilir mi?
CEVAP: Sefere gider, umreye gidemez.
SORU: Hac'da haram işlemeden hacc edemeyen kadın, ne yapar?
CEVAP: Haram işlemeden hac yapmaya çalışır. Haram işlemeden hac yapamazsa, vasiyet etmelidir. Şöyle vasiyet yapabilir:
"Ölene kadar hacca gidemezsem, yerime vekil gönderin." (Ukud-üd-dürriyye)
SORU: Eşimin nisabın üstünde bileziği var. Hacca gitmesi farz mıdır?
CEVAP: Hacca gitmek için parasnın olması kâfi değildir. Hacca götürüp getirecek mahreminin bulunması da şarttır.
SORU: Kadınlar ihrama girdikleri elbiseyi, ihramdan çıkıncaya kadar çıkarmamaları mı gerekiyor, mesela otelde iken başları açık durabilirler mi?
CEVAP: Durabilirler.
SORU: Adetli bir kadın Safa ile Merve tepeleri arasında kalan bölüme girebilir mi, sa'y yapabilir mi? Bu bölümler Mescid-i Haram'dan mı sayılır, yoksa direk olarak bu bölüme açılan kapılardan girip sa'y yapmakta bir mahzur yok mudur?
CEVAP: Temiz ve abdestli olmak sa'yin sünnetlerinden olduğu için, âdetli veya abdestsiz kadının da sa'yi sahih olur.
SORU: Muayyen hâli yüzünden ziyaret tavafinı yapamayan kadın ne yapar?
CEVAP: Temizlendikten sonra yapar.
SORU: Hayzlı veya nifaslı kadın tavafı, sa’yi temizlenince, ömrünün sonuna kadar senenin herhangi bir ayında yapabilir mi?
CEVAP: Evet. Fakat geciktirmemelidir.
SORU: Hac yolculuğunda, kadınların erkeklerin yanında abdest almaları uygun mudur?
CEVAP: Harama önem vermemek çok tehlikelidir. Başkasının yanında, avret yerini açmadan su ile istinca yapamayan kimse, pislik fazla olsa bile, su ile istincadan vazgeçer. Avret yerini açmaz. Namazı öyle kılar. Açarsa, haram işlediği için fasık olur.
Tenha bir yer bulununca su ile istinca yapar ve namazını iade eder. Gusledecek kimse de tenha yer bulamazsa, teyemmüm eder. Çünkü bir emri yapmak, bir haram işlemesine sebep olursa, haram işlememek için, o emir terk edilir, yapılmaz.
SORU: Dul bir kadının mahremleri yoksa hacca mahremsiz gidebilir deniyor. Bir de hacda tavaf ederken kalabalıktan sıkışma oluyor, kadın erkek birbirine dokunsa da, zaruret olduğu için haram olmaz deniyor. Ayrıca hacda kadın yabancı erkeklerin yanında kollarını açarak abdest alabilir, necaset varsa temizleyebilir, hacda günah olmaz diyorlar. Bunlar doğru mudur?
CEVAP: Hiç birisi doğru değildir. Çünkü haramdan kaçmak, farzı yapmaktan önce gelir. Hadis-i şerifte, "Ufacık bir günahtan kaçınmak, bütün cin ve insanların ibadetleri toplamından daha iyidir" buyuruldu. Haramdan kaçmanın sevabı, farzları yapmanın sevabından daha fazladır. Haram işleyerek farz yapılmaz. Farz ile haram bir araya gelince, yani farzı işlerken haram işlemek mecburiyeti olunca, haram işlememek için farz tehir edilir.
SORU: Âdetli iken niçin harem-i şerife giremez ve tavaf edilemez?
CEVAP: En büyük Peygamberi Muhammed aleyhisselam buyuruyor ki:
"Hayzlı [regl, âdetli olan] kadin namaz kılamaz."(İmam-i Ebu Davud)
"Kâbe’yi tavaf etmek, namaz kilmak gibidir. Namaz kilarken abdestli olmak gerektigi gibi, Kâbe’yi tavaf ederken de abdestli olmak gerekir." ( İmam-i Tirmizi)
"Cünüp ile hayzli veya nifasli kadina mescide, camiye, harem-i serife girmek helal olmaz." (İmam-i Muhammed ibni Mace)
Kadın, tavaf ederken regl olursa, en fazla on gün bekler. Temizlenince tavaf eder.