Haccâc-ı zâlim

Kýrýk Testi

Well-known member
Haccâc bin Yûsuf, Zâlim lâkabıyla tanınan meşhur Emevî valisidir. Milâdî 661 yılında Tâif’te doğdu. Muâviye’nin saltanatı döneminde yetişti. Halife Mervan’ın ölümünden sonra oğlu Abdülmelik tarafından Abdullah ibni Zübeyr’in kardeşi ve Basra valisi Mus’ab bin Zübeyr’e karşı düzenlenen seferde artçı birlikleri kumandanı olarak tayin edildi. Haccâc’ın Emevî devlet hayatında etkin bir şekilde rol oynaması bu olaydan itibaren başlar. Mus’ab’ın ortadan kaldırılmasından sonra ibni Zübeyr’le mücâdele için Hicaz’a gönderilen 2000 kişilik ordunun başına getirildi. Karargahını Tâif’te kuran Haccâc, Mekke’ye giden yolları keserek şehre gıda sevkiyatını engelledi. Üç ay sonra Mekke’yi kuşattı ve şehri mancınıklarla taşa tuttu. Altı aydan fazla süren kuşatma sonunda şehri ele geçirdi ve Abdullah ibni Zübeyr’i (r.a.) şehid etti (bk. Abdullah ibni Zübeyr).

Bu yaptıklarından sonra Irak’a vali tayin edilen Haccâc, Irak’ı çok sert bir yöntemle idare etti. Irak’ta Emevîler’e muhalif her hareketi kanlı bir şekilde bastıran Haccâc, 697 yılında yetkileri daha da arttırılarak bütün doğu illerinin valiliğine tayin edildi. Haccâc, yirmi beş yıllık valiliği sırasında Emevîler’in muhaliflerine karşı çok sert ve acımasız davranmış, aralarında Enes bin Mâlik’in de (r.a.) bulunduğu pek çok kişiye zulmetmiş, meşhur muhaddis ve müfessir Saîd bin Cübeyr dahil binlerce müslümanı şehid etmiştir. Esmâ binti Ebû Bekir, oğlu Abdullah bin Zübeyir’i şehid ettikten sonra yanına gelen Haccâc’a şöyle demiştir: “Resul-i Ekrem Sakif’ten bir yalancının, bir de zalim, hunhar birinin çıkacağını haber vermişti. Gördük ki yalancı Muhtar es-Sakafî imiş; bozguncu da sensin!”

Saîd bin Cübeyr’i şehit ettikten sonra büyük bir ruhî bunalıma giren Haccâc, 714 yılında ölmüştür. Zâlim, cebbar ve kan dökücü gibi sıfatlarla anılan Haccâc, hitabeti dikkat çekiciydi. Irak’a vali tayin edildiğinde besmelesiz okuduğu hutbe, Arap edebiyatının örnek metinleri arasında yer almıştır.
 
Üst