Soru 8: 'Hz. Adem ile Hz. Musa (Aleyhimesselam) Efendilerimiz karşılaştılar, yüz yüze geldiler. Hz. Musa (as), Hz. Adem'e (as) dedi ki: Sen bizim babamız Adem'sin. Bizi haybet ve hüsrana uğrattın; cennetten çıkmamıza sebep oldun!' Bunun üzerine Hz. Adem ona şu karşılığı verdi: 'Sen ki Musa'sın. Allah seni seçti, üstün kıldı ve sana Tevrat'ı verdi. Buna rağmen sen beni, ben yaratılmadan kırk sene evvel hakkımda verilmiş olan bir hükümden dolayı mı kınıyorsun?!' Allah Rasulü sözünün burasında durdu ve üç defa 'Adem, Musa'ya galebe çaldı.' buyurdu. (Buhari, Kader, 11) Hz. Adem'in verdiği cevap, insanın kader karşısında elinin-kolunun bağlı olduğunu göstermiyor mu?
Cevap 8: Şimdiye kadar sorulan sorulara verilen cevaplarda yer alan kaderin ilm-i İlahi'ye ve beşerin iradesine bakan vechesi, Allah'ın ezeli ilmi ile her şeyi bilmesi, ilim-kudret farklılığı, doğum-ölüm gibi şeylerle namaz-hac, yeme-içme gibi şeylerin kader ekseninde farklı mütalaa edilmeleri gerektiğine dair hususlara ilaveten şunlar söylenebilir: Hadise berzahta geçmektedir. Şehadet âleminde yapılan bir tartışma olarak bunu ele alamayız. O âlemin kendine has kaide ve kuralları içinde meseleye bakmak lazım ki bu da bizim bilgimiz dışında. İkincisi bu vak'ayı Kur'an bize şöyle anlatıyor: "Andolsun, bundan önce biz Adem'e (yasak ağacın meyvesindan yememesini) emrettik. O ise bunu unutuverdi. Biz onda bir kararlılık bulmadık."(Tâhâ, 115) 'Kararlılık bulmadık' dediği şey, yasağı çiğnemeye devam etmedi demek. Pekala neden yasak olanı yaptı? Çünkü, unuttu. Unutma ise Efendimiz'in beyanlarına göre kiramen kâtîbin meleklerinin yazmadığı, kulun sorgu ve suale tabi tutulmadığı bir alandır. (ahmet kurucan)
