MATBAA
Osmanlı devletinin matbaaya karşı çıktığına dair herhangi bir belge yoktur. Gutenbergin getirdiği matbaayı 1567 lerde Ermeniler, 1607 de Rumlar kullanıyor. Matbaanın kendi mezhep çatışmalarını hızlandıracağı düşüncesi yüzünden devlet matbaaya soğuk bakmıştır. 1727 de İbrahim Müteferrika matbaayı kurduğunda dini eserler basılmasına izin verilmiyor. Matbaa farklı din ve mezheplerin aracı olmasın ayrılıkları körüklemesin diye. Diğer türde kitapları basabiliyor.
Osmanlı basılı eserlere de karşı değildir. İlk Arapça eser 1414 te ilk Türkçe eser 1559 da basılıyor. III. Murad zamanında Avrupalı bir tüccar kitap yazdığını söyleyip vergi muafiyeti istiyor ve alıyor. Osmanlıda böyle bir sıkıntı yok. 1727 de matbaa Müslümanlarca kurulduğunda Şeyhülislamdan fetva alınıyor. Ulema tarafından ilk kitaba önsöz yazılıyor. Matbaaya karşı çıkan hattatları da anlamak gerekir. Gelir kapılarını kaybedecekleri için verdikleri insani bir tepkidir. Osmanlının matbaaya bakışı dini değil, siyasidir. Toplumsal katmanlar arasında bir çözülme olabileceği için matbaaya soğuk bakılmıştır.