Orijinal metin: Bütün gezdiği yerlerde böyle hazîn, elîm bir hali görür.
Sadeleştirilmiş metin: hazin, elemli bir hal görür.
Orijinal metindeki “bütün gezdiği yerlerde böyle” ifadesi kaldırılmıştır. Bu tahribat değil midir? Demek ki lüzumsuz görülmüş!!! Hem orijinal metinde anlaşılmayan hiçbir kelime ve mana yoktur.
“hazin” kelimesi değiştirilmediği halde “elîm” kelimesi “elem” olarak çevrilmiştir. Aciptir ki pek çok kelimeleri anlamayanların “hazin” ve “elem” gibi kelimeleri anladığı kabul edilmiştir. “elîm” kelimesi “çok şiddetli ağrı veren” manasına gelmekle kelime itibariyle mananın şiddetli olduğunu ifade ettiği halde sadeleştirilmiş metindeki “elemli” kelimesinde mananın şiddeti gözükmemektedir. Bu ise manayı kısaltmaktır. Küçük bir ayrıntı fakat bizce ehemmiyetlidir. Çünkü “elîm” kelimesinin karşılığı ancak “çok elemli” olabilir. Fakat burada şiddetinden bahsedilmemiştir.
Orijinal metin: Bütün memleket, bir matemhane-i umumî şeklini almış.
Sadeleştirilmiş metin: Bütün memleket, baştan başa bir matem yurduna döndüğünden,
Orijinal cümlede anlaşılmayan hiçbir kelime yoktur. Sadece arada “matemhane-i umumi” terkibi vardır ki zaten “matemhane” kelimesini “matem yurdu” olarak çevirdikleri gibi “umumi” kelimesini de “baştan başa” olarak çevirmişler. “matemhane” kelimesi “ağlanılan, yas tutulan yer” demektir. Burada lüzumsuz yere “yurduna” kelimesini eklemek gereksizdir. Çünkü zaten cümlenin başında “memleket” kelimesi kullanılmıştır. “Şeklini almış” ibaresi “döndüğünden” olarak lüzumsuz yere tahrip edilmiştir. Orijinal metinde cümle bittiği halde sadeleştirilmiş metinde bir sonraki cümle ile birleştirilmek suretiyle cümle yapısı bozulmuştur. Bu haliyle bir tahriptir.
Orijinal metin: Kendisi, şu elîm ve muzlim haleti hissetmemek için sarhoşluktan başka çare bulamaz.
Sadeleştirilmiş metin: o adam şu elemli ve karanlık hali hissetmemek için sarhoşluktan başka çare bulamaz.
Orijinal metinde anlaşılmayan hiçbir kelime ve mana yoktur. Onun için lüzumsuz yere “kendisi” kelimesini “o adam” ve “elîm” kelimesini yukarıda dediğimiz gibi hatalı olarak “elemli” olarak çevirmişlerdir. Halbuki “elîm” kelimesi “çok elemli” olabilir ki burada mana daraltılmıştır. Metnin gayet anlaşılır olduğunu sadeleştirenler de anlamış olacaklar ki çok yerde yaptıkları lüzumsuz değişiklikleri burada yapmamışlardır.
