Orijinal metin: İşte bu iyi adam, girdiği memlekette bir umumi şenlik görüyor. Her tarafta bir sürur, bir şehr-âyin, bir cezbe ve neşe içinde zikirhaneler…
Sadeleştirilmiş metin: İşte bu iyi adam, gittiği her yerde büyük bir şenlik, her tarafta bir sevinç, bir eğlence, coşkunluk ve neşe içinde zikir meclisleri görür. Herkes ona dost ve akraba görünür.
Bu cümlede mana tamamen bozulmuştur. Öncelikle birinci cümlede anlaşılmayan hiç bir kelime ve mana yoktur. Sadece sadeleştirilmiş metine bakıp da “bu cümlede ne var ki” diyebilirsiniz fakat orijinal metinde anlatılmak istenilen şeyin sadeleştirilmiş metinde farklı şekilde anlatıldığını analiz ettiğimizde tahribat gayet net olarak anlaşılmaktadır.
Orijinal metinde “girdiği memlekette” denildiği halde sadeleştirilmiş metinde “gittiği her yerde” denilmek suretiyle tahrip edilmiştir.
“şehr-ayin” kelimesi “bir eğlence” olarak sadeleştirilmiştir. Halbuki bu kelime “şenlik” manasına gelip bir önceki cümlede manası verilmiştir. “Eğlence” ile “şenlik” aynı şeyler değildir. “Cezbe” kelimesi “coşkunluk” olarak sadeleştirilmiş. “Cezbe” kelimesi “çekim, çekme” manalarına gelip tasavvufta “Allah’ı zikredip, Allah sevgisiyle kendinden geçme” demektir ki burada da bu manada kullanılmıştır. “Coşkunluk” kelimesinin böyle bir hususiyeti yoktur ve orijinal metindeki kelimenin manasını karşılayamaz. Sadeleştirilmiş önceki cümlelerde kasten “Allah’a imandan, Allah’ı tanımaktan bahsedilmediğinden burada da Allah’ı zikretmekten bahsedilmemiştir. Onun yerine geçiştirme bir “coşkunluk” kelimesi sıkıştırılmıştır. Eynes sera minessüreyya…
“zikirhaneler” kelimesi “zikir meclisleri” olarak çevrilmiştir. Demek anlamayan insanlar “zikir” ve “meclis” kelimelerini anlıyor!!! Gerçekten çok tuhaf….
Orijinal metin: Herkes ona dost ve akraba görünür.
Sadeleştirilmiş metin: Herkes ona dost ve akraba görünür
Bu cümlede anlaşılmayan hiçbir mana ve kelime yoktur ve onun için herhangi bir tasarrufta bulunulmamıştır. Fakat ne aciptir ki bu cümle gibi pek çok cümlenin anlaşılmayan hiçbir kelimesi ve manası olmadığı halde lüzumsuz yere tahrip edilmiştir.
Orijinal metin: Bütün memlekette yaşasınlar ve teşekkürler ile bir terhisat-ı umumiye şenliği görüyor.
Sadeleştirilmiş metin: Bütün memlekette ‘yaşasın’lar ve teşekkürlerle umumi bir terhis şenliği vardır.
Orijinal metindeki “yaşasınlar” kelimesi hiçbir mana veremediğimiz şekilde ‘yaşasın’lar olarak sadeleştirilmiştir. Risale-i Nur’da böyle yazılan hiçbir kelime olmadığı halde ve yapılmasındaki manasızlık ile beraber devamındaki “teşekkürlerle” kelimesinde böyle bir ayrım yapılmamasına da anlam veremiyoruz. Yukarıda dediğimiz gibi bu cümlede anlaşılmayan hiçbir kelime yoktur. Millet anlamıyor diye “terhisat-ı umumiye” terkibi “umumi bir terhis” olarak sadeleştirilmiştir. Sadeleştirenlerin aceleliği ve acemiliği bu cümlede olduğu gibi pek çok cümlede de göze çarpmaktadır. Öncelikle “terhisat” kelimesi çoğul olduğu halde sadeleştirilmiş metinde tekil olarak verilmiştir. Cümlenin sonundaki “görüyor” fiilinin bu sözde zikredilen 6 “nazar” kelimesiyle irtibatı olduğu halde sadeleştirilmiş metinde “vardır” denilmek suretiyle bu irtibat koparılmıştır. Bu hikayecikte iki adamın müşahedesi bahsedildiği ve “nazar” kelimesi ile “görmek” fiili kullanıldığı halde sadeleştirilmiş metinde “görmek” manası kaldırılmıştır. Bu ise sadeleştirme değil, tahriptir.
Orijinal metin: Hem, tekbir ve tehlil ile mesrurâne ahz-ı asker için bir davul, bir musikî sesi işitiyor.
Sadeleştirilmiş metin: O adam, sevinçli bir şekilde asker alımı için tekbir ve kelime-i tevhid nidalarıyla bir davul sesi, bir musiki işitir.
“Hem” kelimesi kaldırılmıştır. “Tekbir” ve “musikî” kelimeleri sadeleştirilmemiştir. Demek ki millet bu kelimeleri anlayabiliyor!!!
“Tehlil” kelimesini öğrenmek isteyen bir kişi sözlüğe bakacağı gibi sadeleştirilmiş metinde “kelime-i tevhid” neymiş diye de sözlüğe bakacaktır. Yani isabetli bir sadeleştirme değildir. Orijinal metinde “bir davul” denildiği halde sadeleştirilmiş metinde “bir davul sesi” ve yine orijinal metinde “bir musikî sesi” denildiği halde sadeleştirilmiş metinde “bir musiki” denilmek suretiyle kelimeler yer değiştirilmiştir. Halbuki buna ihtiyaç olmadığı gibi bu şekilde yer değiştirmek manayı bozmuştur. Orijinal metindeki “musiki” kelimesinden sonra “ses” kullanılmasıyla bu “ses” kelimesinin hem davula hem de musikiye ait olduğu anlatılırken sadeleştirilmiş metinde sadece davula ait bırakılmıştır. Yani mana daraltılmıştır.
Sonundaki fiil “işitiyor” olduğu halde sadeleştirilmiş metinde “işitir” olarak lüzumsuz bir zaman değişikliği yapılmıştır.
Orijinal metin: Evvelki bedbahtın hem kendi, hem umum halkın elemi ile müteellim olmasına bedel; şu bahtiyar, hem kendi, hem umum halkın süruru ile mesrur ve müferrah olur.
Sadeleştirilmiş metin: Önceki bahtsız adam hem kendisinin hem de bütün halkın elemiyle acı çekerken şu bahtiyar, hem kendisinin hem de herkesin sevinciyle mutlu olur, ferah bulur.
Orijinal metindeki “bedel” kelimesi kaldırılmıştır. “bedel” kelimesinin kaldırılması ile mana bozulmuştur. “Müferrah” kelimesi “ferah” olarak sadeleştirilmiştir. Demek ki anlamayan kardeşleri “ferah” kelimesini anlayabiliyor!!!
