Orijinal metin: Daha bunun gibi çok elim, ezici, dehşetli evham, küfründen ve dalaletinden neş’et edip, onu mânen ta’zib eder.
Sadeleştirilmiş metin: Küfründen ve dalaletinden kaynaklanan daha bunun gibi pek çok elemli, ezici, dehşetli vehim ona manevi bir azap verir.
Orijinal metindeki mana anlaşılmaktadır. Kelimelerin yerini değiştirmekle güya anlaşılmasına yardımcı olunmuştur!!! O çok bilinen (!) ve 3.sözde çevrilmeyen “evham” kelimesi burada yine çok bilinen (!) “vehim” kelimesine çevrilmiştir. Akla hizmet edenlerin akıllığı olsa gerektir!!!
Orijinal metin: Diğer adam ise; mü’mindir.
Sadeleştirilmiş metin: Diğer adam ise mümindir.
Noktalama işareti dışında bir değişiklik yapılmamıştır ve anlaşılır bir metindir. Bu sözün pek çok cümleleri bu hususiyeti taşıdığı halde lüzumsuz tahrip edilmiştir. Güya akla hizmet…
Orijinal metin: Cenab-ı Halık’ı tanır, tasdik eder.
Sadeleştirilmiş metin: Cenab-ı Halık’ı tanır, tasdik eder.
Bu cümlede tahrifat yapılmamıştır.
Orijinal metin: Onun nazarında şu dünya, bir zikirhane-i Rahman, bir talimgah-ı beşer ve hayvan ve bir meydan-ı imtihan-ı ins ü candır.
Sadeleştirilmiş metin: Onun gözünde şu dünya Rahman’ın bir zikir meclisi, insan ve hayvanların talim yeri, insanlarla cinlerin imtihan meydanıdır.
Orijinal metinde anlaşılmayan herhangi bir kelime yoktur.
Orijinal metin: Bütün vefiyat-ı hayvaniye ve insaniye ise; terhisattır.
Sadeleştirilmiş metin: Bütün hayvan ve insanların ölümü ise terhistir.
“vefiyat” ve “terhisat” kelimeleri çoğul olduğu halde sadeleştirilmiş metinde tekil yapılmıştır.
Orijinal metin: Vazife-i hayatını bitirenler, bu dâr-ı faniden mânen mesrurane dağdağasız diğer bir aleme giderler. Ta yeni vazifedarlara yer açılsın, gelip çalışsınlar.
Sadeleştirilmiş metin: Hayat vazifesini bitirenler, yeni vazifelilere yer açılsın ve onlar gelip çalışsınlar diye bu fani diyardan, manevi bir sevinç içinde, derdi, sıkıntısı olmayan başka bir aleme giderler.
Orijinal metindeki 2 cümle birleştirilerek cümle yapısı bozularak uzunca bir cümle yapılmıştır. Cümledeki kelimelerin yerleri değiştirilmekle mana bozulmuştur. Sadeleştirilmiş metinde hayat vazifesini bitirenlerin vazifesi sanki yeni vazifedarlara yer açmak gibi anlatılmaktadır. orijinal metinde başka bir aleme gitmek var fakat bu yeni vazifedarlara yer açılsın diye değil, yani başka bir aleme gitmek fiili yeni vazifedarların gelip çalışmasına bağlanmamış olduğu halde sadeleştirilmiş metinde bu iki hususiyet birbirine bağlanarak mana bozulmuştur. Buradaki “ta” kelimesi uzaklığı ve zamanı ifade ettiği halde sadeleştirilmiş metinde bu kelime kaldırılarak mana bozulmuştur. Hem bu “ta” kelimesi, vazifeyi bitirenlerin gitmesi ile vazifedarların gelmesi arasındaki mesafe ve zamanı ifade ile sadeleştirilmiş metinde kullanılan “diye” kelimesinin hatalı olduğu anlaşılmaktadır. Bir “ta” kelimesini kaldırmak manayı böyle bozarsa gerisini siz düşünün.
Orijinal metin: Bütün tevellüdat-ı hayvaniyye ve insaniyye ise; ahz-ı askere, silah altına vazife başına gelmektir.
Sadeleştirilmiş metin: Hayvanların ve insanların doğumu ise askere, silah altına, vazife başına alınmaktır.
Burada “ahz” kelimesi kaldırılmıştır. “tevellüdat” kelimesi çoğul olduğu halde “doğum” olarak tekil yapılmıştır. Hem “tevellüdat” kelimesi “belli bir zaman içindeki doğumları” ifade ettiği halde sadeleştirilmiş metinde böyle bir manayı göremiyoruz. Zaten bu kelimenin manaya etkisi, askere alımlarda belli zamanlarda doğanların beraber alınmasını düşündüğümüzde gayet mutabık düşmektedir. Halbuki bu kelime umumi bir doğumu ifade etmek ile pek çok insanın askere birden alınması gibi umumi fiilleri ifade ettiği halde sadeleştirilmiş metinde tekil bırakılması hatalıdır. “vazife başına alınmak” diye bir ifade yanlıştır. Bunu günlük hayatta nasıl kullanıyoruz diye bir düşündüğümüzde orijinal metindeki gibi olduğunu rahatlıkla anlayabiliriz.