ABDULLAH4
Forum Yöneticisi
1502-1736 arasında İran’da hüküm süren ve Şiîliği resmen tatbik eden hanedandır. Safeviye (Erdebiliye) tarikatının önderi Şeyh Safiyyüddin Erdebili’nin soyundan gelmekle birlikte, 1399 yılında Ehl-i Sünnetten vazgeçerek Şiîliği benimsediler. Erdebil’deki Şafiîlerin önderi Birinci İsmail bin Haydar, yöredeki Türkmenlerden ve diğer kabilelerden destek alarak Akkoyunlulardan Tebriz’i aldı. 1501’de de İran şahı olan Birinci İsmail, on yıl içinde İran’ın büyük bölümünü, Bağdat’ı ve Musul’u idaresine kattı.
Egemenliği altındaki topraklarda Ehl-i Sünnet çok yaygın olmasına rağmen devlet idaresini Şiîlik esâsına dayandırdı. Birinci İsmail 1514’te Çaldıran’da Yavuz Sultan Selim karşısında ağır bir yenilgiye uğradı. Bu tarihten sonra Safevîlerin Ehl-i Sünnete karşı mücadelesi batıda Osmanlılarla, kuzeydoğuda da Özbeklerle savaşarak devam etti. İran’ın Kürdistan bölgesini, Diyarbakır’ı ve Bağdat’ı yitirdiler. I. Abbas 1603’den sonra Osmanlılara karşı bir dizi başarılı sefere girişerek kaybettiği toprakları ve Bağdat’ı geri aldı.
Hükümdarlığı sırasında İran güçlü bir devlet hâline geldi. Batıyla ticaretin yanı sıra üretim de arttı. Ancak Şah İkinci Abbas idarenin başına geçince ülke sürekli geriledi. Dördüncü Murad’ın Revan ve Bağdat’ı geri almasından sonra yapılan Kasr-ı Şirin Anlaşmasıyla (1639) Safeviler Irak ve Doğu Anadolu’daki toprak taleplerinden vazgeçerek mücadeleyi dondurdu.