ŞİA (Şiîlik)

ABDULLAH4

Forum Yöneticisi



Şia kelimesi bir ıstılah olarak, “dördüncü halife Hz. Ali’nin tarafını tutanlar ve onun diğer bütün ashabdan üstün olduğunu kabul edenler” mânâsını ifade eder.

Üçüncü halife Hz. Osman’ın şehid edilmesinden sonra Müslümanlar iki ayrı görüşü desteklediler. Hz. Ali ve taraftarları Hz. Osman’ın katilinin bizzat bulunup öldürülmesini istiyorlardı. Ancak başta Hz. Âişe, Talha ve Zübeyir olmak üzere kalabalık bir grup ise onu öldürmeye kast eden grubun tamamının idam edilmesi gerektiğini düşünüyorlardı. Bu olayda Hz. Ali taraftarlarına “Şiatu Ali,” diğerlerine de “Şiatu Osman” denilmiştir. Burada şia kelimesi taraftar anlamında kullanılmıştır. Daha sonraları şia kavramı sadece Hz. Ali’nin taraftarları için kullanıldı. Hz. Ali’nin vefatından sonra Şiîlik mezhep hâline dönüştü.

Şia, bir çok yan kolu bulunan bir mezheptir. Ancak hepsinin birleştiği tek görüş “Önce Hz. Ali’nin halife olması lâzımdı” görüşüdür.

Şia’nin ortak görüşleri şunlardır:
1. Hz. Ali Resulullah’tan (a.s.m.) sonra insanların en faziletlisidir.
2. Halifelik veya imamlık, çözümü halka bırakılabilecek işlerden olmayıp oruç, hac, zekat gibi dinin rükünlerindendir. Hz. Peygamber kendisinden sonra gelecek imamın ismini söylemek veya niteliklerini belirtmek suretiyle tayin etmiştir. Bu zât Hz. Ali’dir, ondan sonra da oğulları ve torunlarıdır.
3. İmamlar büyük ve küçük günahlardan korunmuştur, yani masumdur.

Emevîler döneminde Hz. Ali’nin çocuklarına yapılan zulümler artınca, onlara karşı sevgi hisleri de arttı. İnsanlar onlara zulme uğramış şehitler nazarıyla baktılar. Böylece Şiî mensupları çoğaldı.

Şiîlik, Hz. Ali’nin vefatından sonra Irak merkez olmak üzere, çeşitli dönemlerde Suriye, İran, Hindistan, Türkistan, Yemen, Kuzey Afrika ve diğer İslâm ülkelerine yayıldı.

Şiîliğin pek çok kolu Zeydiye ve İmamiyeye katıldıkları için şu anda daha çok iki ana kolu kalmıştır.

Şia gruplarınca imam kabul edilen on iki kişi vardır. Bunların ilk altısı konusunda aralarında bir anlaşmazlık olmamakla birlikte diğerleri konusunda farklı kabuller bulunur. Üzerinde ittifak edilen altı imam şunlardır: 1. Hz. Ali. 2. Hz. Hasan. 3. Hz. Hüseyin. 4. Zeynelâbidîn. 5. Muhammed Bâkır. 6. Ca’fer-i Sâdık

Şiîlik, çıkışı itibariyle siyasî bir mezhep olarak kabul edilmekle birlikte Üstad Bediüzzaman Dördüncü Lem’a’da Şiîliği iki kısma ayırır: Şia-i Velâyet (Hz. Ali’nin veliliğini rehber kabul edenler) ve Şîa-i Hilâfet (Hz. Ali’nin halifeliğine taraftar olanlar). Bediüzzaman, Şîa-i Velâyet’in Hz. Ali’ye karşı aşırı derecede muhabbetini, bu muhabbetin diğer halifeleri tenkit etme noktasına gitmemek şartıyla, mâzur görür.
 
Üst