|
“İman edip güzel amel edenler için Tûbâ ve dönüp gidecek güzel yurt vardır” (Ra’d, 13/29) “Şüphesi o zakkum ağacı günahkar yemeğidir. Maden tortusu gibi olup, kaynar suyun kaynaması gibi karınlarda kaynar” (Duhan, 43-46) |
 |
Risalelerde imanın manevî bir tuba-i cennet çekirdeği taşıdığı, küfrün ise manevî bir zakkum-u cehennem tohumu sakladığı belirtiliyor. Tûbâ ve zakkum hakkında bilgi verir misiniz?
Tuba:
Tuba, kelime olarak “tayyib” kelimesinden türemiştir, en güzel, en hoş, en iyi gibi anlamlara gelir.
Bu kelime Kur’anda sadece şu ayette geçer:
“İman edip güzel amel edenler için Tûbâ ve dönüp gidecek güzel yurt vardır” (Ra’d, 13/29)
Rivayetlere göre Tûbâ, Cennet veya Cennette bir ağaçtır. Müfessir Kurtubî, Tûbâ’nın Cennette bir ağaç olduğu görüşünü tercih eder ve:
“Sahih olan görüş, Tûbâ’nın bir ağaç olduğudur” der (Kurtubî Tefsiri, IX, 317).
Buharî ve Müslim, Sehl İbn Sa’d’dan rivâyet ettiklerine göre Hz. Peygamber (s.a.v) şöyle buyurmuştur:
“Şüphesiz Cennette bir ağaç vardır ki, bir binici gölgesinde yüz yıl yürür de o gölgenin sonuna erişemez”
Bir rivâyete göre “süratle koşan at binicisi” olarak geçer.
Yine İbn Abbas’tan, Ebû Hureyre’den ve birçok seleften gelen bir rivâyete göre, Tubâ, Cennetteki bir ağacın adıdır. Cennetteki her evde bu ağacın bir dalı mevcuttur (İbn Kesir, Tefsîru’l-Kur’ani’l-Azîm, İstanbul 1985, IV, 376-378).
Mezkûr ayette geçen Tûbâ’ya güzellik, hayır anlamını verenler de olmuştur.
Zakkum
Zakkum, tadı acı ve yakıcı, kokusu nahoş, görünümü siyah son derece çirkin bir ağaçtır.
Ehl-i cehennem, açlıklarından zakkum gibi en nahoş bir yiyecekten yemeye mecbur kalacaklar, susuzluklarından, bağırsakları parçalayan “hamim”den, yani kaynar sudan, suya kanmaz develerin içişi gibi içeceklerdir.
Şu ayetlerde de zakkum ağacı nazara verilir:
“Nasıl, konukluk olarak bu mu hayırlı, yoksa o zakkum ağacı mı? Ki biz onu zalimler için bir fitne kıldık.
O, cehennemin kökünde çıkan bir ağaçtır. Tomurcukları şeytanların başları gibidir.
Şüphesiz onlar ondan yiyecekler ve karınları ondan dolduracaklardır.
Sonra onlara, bunun üzerine kaynar sudan bir içecek var…” (Saffat, 62-66)
“Şüphesi o zakkum ağacı günahkar yemeğidir. Maden tortusu gibi olup, kaynar suyun kaynaması gibi karınlarda kaynar” (Duhan, 43-46)
Ayeti iki teşbihle bu zakkum ağacını anlatır:
Maden tortusu gibi nahoştur ve karınlarda suyun kaynaması gibi kaynar, rahatsızlık verir.
Zakkum ağacı için başlıca iki görüş vardır:
1. Bu, dünyada bilinen bir ağaçtır. Çölde yetişir, meyvesi acıdır, çirkin bir görünümü vardır.
2. Bilinmeyen bir ağaçtır.
Kısacası, zakkum cehenneme münasip bir ağaçtır. Cennette her şey güzeldir ve keyif vericidir. Cehennemde ise bunun tam aksine her şey çirkindir ve ızdırap kaynağıdır.
Zakkum ağacının da -keyfiyeti meçhulümüz olmakla birlikte- bir azap kaynağı olduğu anlaşılmaktadır.
