Konuya cevap cer

Lâsiyyemalar

Onuncu Sözün bir cihette esası ve Yirmi Sekizinci Sözün Arabî ikinci makamıdır.

Kâinatın bütün zerratı, müçtemian ve münferiden, lisan-ı acz ve fakr ile vücub-u vücud ve vahdetine şehadet ettikleri Sâni-i Hakîme hamdler, senâlar, şükürler olsun. Ve kâinatın tılsımını açıp, âyâtını keşf ve beyan eden Resulü ile âl ü ashabına ve sair enbiya ve mürselîn ihvanına ve ibâd-ı sâlihîne salât ü selâmlar olsun.

Arkadaş! Tabiat ve esbab, bazı insanlara şükür kapısını kapatıp şirk ve küfür kapısını açmıştır. Halbuki, şirkin temeli sayısız muhalâttan kurulmuş olduğundan haberleri yok. O muhalattan bir taneyi beyan edeyim ki, şirkin ne kadar fena bulunduğunu kör gözleriyle görsünler. Şöyle ki:

Şirk sahibi, cehalet sarhoşluğunu terk ve ilim gözüyle küfrüne baktığı zaman, o küfrü iman ve iz’an edebilmek için, bir zerre-i vahideye bir ton ağırlığında bir yük yükletmeye ve her zerrede sayısız matbaaları icad edip tabiat ve esbabın eline vermeye ve bütün masnuatta bütün san’at inceliklerini tabiata ders vermeye muztar ve mecbur olur. Zîra, hava unsurundan, meselâ, herbir zerre, bütün nebatlar, çiçekler, semereler üstünde konup bünyelerinde vazifesini yapmak salâhiyetindedir.

Arabî: Arapça	Sâni-i Hakîm: herşeyi hikmetle ve san’atla yapan Allah
ashab: arkadaşlar, Peygamber Efendimizi görmüş olan mü’minler	beyan etmek: açıklamak, izah etmek
bünye: yapı; beden	cehalet: cahillik
cihet: şekil, yön	enbiya: nebiler, peygamberler
esas: temel	esbab: sebebler
fakr: fakirlik	fena: kötü, çirkin
hamd: övgü, teşekkür, minnet	ibâd-ı sâlihîn: Allah’ın sevgili kulları
icad etmek: var etmek, yaratmak	ihvan: kardeşler
iman ve iz'an etmek: inanmak ve kabul etmek	keşf: gizli bir şeyi açığa çıkarma
küfür: Allah’ı inkâr etme, inançsızlık, dinsizlik	lisan-ı acz: acizlik dili
lâsiyyema: özellikle; bilhassa	masnuat: san’atla yaratılmış varlıklar
muhalât: muhaller, olması mümkün olmayan şeyler	muztar olmak: mecbur olmak, çaresiz kalmak
münferiden: tek olarak	mürselîn: resuller, peygamberler
müçtemian: topluca, hepsi birden	nebat: bitki
resul: elçi, peygamber	sair: diğer, başka
salât ve selam: Peygamberimiz (a.s.m.) için yapılan dua ve niyaz	semere: meyve
senâ: övgü	tabiat: canlı cansız bütün varlıklar, doğa; doğadaki kanunlar
tılsım: sır, gizli gerçek	unsur: element, temel yapı taşı
vahdet: Allah’ın birliği	vücub-u vücud: Allah’ın varlığının zorunlu oluşu, var olmak için bir sebebe muhtaç olmaması
zerrat: zerreler, atomlar	zerre: atom, maddenin çok küçük parçası
zerre-i vahide: bir tek zerre, atom	zîra: çünkü, şundan dolayı
âl: âile; âile çevresi; soyundan gelenler; Peygamberimizin (a.s.m.) en yakın akrabaları; Ehl-i Beyt	âyât: âyetler, deliller
şehadet etmek: şahid olmak	şirk: Allah’a ortak koşma
şirk sahibi: Allah’a ortak koşan	şükür: medih, övgü; Allah’a karşı minnet duyma, teşekkür etme