Konuya cevap cer

Cevap: Lâsiyyemalar - Sayfa: 50

bir gayesi de vardır. Binaenaleyh, herşeyin suret-i maddiyesinde, kudret-i Rabbânî ustadır, kader mühendistir. Suret-i mâneviyesinde ise, kader mistardır, yani, teşekkülâtın çizgilerini çizer; kudret mastardır, yani o çizgiler üstünde yapılan teşekkülât, kudretten sudur eder.

Ey kâfir! Bunu işittikten sonra iyice düşün. Bir zerreye bir terzilik san’atını öğretmeye kudretin var mıdır? Kendine hâlık ittihaz ettiğin tabiat ve esbab, herşeyin muhtelif ve mütenevvi suretlerini biçip dikmesine kudretleri var mıdır?

Bak, ey gözden mahrum kâfir! Şecere-i hilkatin semeresi ve kuvvet ve ihtiyarca esbabdan üstün olan insan, terziliğin bütün kabiliyetlerini, bilgilerini cem edip dikenli bir şecerenin âzâlarına uygun bir gömleği dikemez. Halbuki, Sâni-i Hakîm herşeyin nemâsı zamanında pek muntazam, cedid ve taze taze gömlekleri ve yeşil yeşil hulleleri kemâl-i sür’at ve sühuletle yapar, giydirir. Fesübhânallah!

Evet, münezzehtir, herşeyin vücudu emrine bağlı olan Allah münezzehtir. Herşeyin içyüzü elinde bulunan Sâni münezzehtir. Bütün mahlûkata merci olan Sâni münezzehtir.

Arkadaş! Herbir mevcudun üstünde, Sâni-i Ehad ve Samedin bir sikkesi, bir hâtemi olup, o mevcudun Sâni-i Ehad ve Samedin mülkü ve eser-i san’atı olduğuna şehadet ediyorlar.

Evet, gayr-ı mütenahi ehadiyet sikkelerinden ve samedâniyet hâtemlerinden, yalnız bahar mevsiminde sahife-i arza darb edilen sikkeye bak ki, şu zikredilecek

Fesübhânallah: “Allah’ı her türlü kusur, ayıp ve eksiklerden tenzih ederim” mânâsına gelen bir tür hayret ifadesi	Samed: Kendisi hiçbir şeye muhtaç olmayan, fakat herşey Kendisine muhtaç olan Allah
Sâni: her şeyin san’atkârı olan Allah	Sâni-i Ehad: Zâtı bir olan ve herşeyi san’atlı bir şekilde yaratan Allah
Sâni-i Hakîm: her şeyi hikmetle ve san’atlı bir şekilde yaratan Allah	binaenaleyh: bundan dolayı
cedid: yeni	cem etmek: toplamak
darb edilme: basılma, damga vurulma; basılan vurulan	ehadiyet: Allah’ın birliğinin her bir varlıkta ayrı ayrı tecellî etmesi
esbab: sebepler	eser-i san’at: san’at eseri
gayr-ı mütenahi: sonu olmayan, nihayetsiz	hulle: elbise
hâlık: yaratıcı	hâtem: mühür
ihtiyar: irade, dileme; istediği şekilde hareket edebilme	ittihaz etmek: edinmek, kabullenmek
kader: Allah’ın meydana gelecek hadiseleri olmadan önce bilmesi, takdir etmesi, plânlaması	kemâl-i sühulet: noksansız bir kolaylık
kemâl-i sür'at: noksansız bir hız, ideal hız	kudret: Allah’ın bütün varlığı kuşatan güç ve iktidarı
kudret-i Rabbânî: her şeyi terbiye ve idare eden Allah’ın kudreti	kâfir: Allah'ı veya Allah’ın bildirdiği bir şeyi inkâr eden kimse
mahlûkat: yaratılmışlar, varlıklar	mastar: kaynak, güç merkezi
merci: başvurulacak, sığınılacak yer	mevcud: varlık
mistar: şablon; plân; çizelge	muhtelif: çeşitli, ayrı ayrı
muntazam: düzenli, tertipli	mülk: sahip olunan şey
münezzeh: arınmış, kusur ve eksiklikten yüce	mütenevvi: çeşit çeşit, değişik
nemâ: gelişme, büyüme, çoğaltma	sahife-i arz: yeryüzü sahifesi; bir kitabın sayfasını andıran yeryüzü
samedâniyet: herşey Kendisine muhtaç olduğu halde, Allah’ın hiçbir şeye muhtaç olmaması	semere: meyve
sikke: damga	sudur etmek: ortaya çıkmak; meydana gelmek
suret: biçim, şekil	suret-i maddiye: maddî suret, şeklî görüntü
suret-i mâneviye: mânevî suret; maddî olmayan şekil, biçim	tabiat: doğa, canlı cansız bütün varlıklar, doğadaki kanunlar
teşekkülât: varlıkların belli bir nizamla meydana getirilmesi	vücud: varlık, var oluş
zerre: atom, çok küçük parça	zikretmek: bildirmek, belirtmek, anlatmak
âzâ: organ	şecere: ağaç
şecere-i hilkat: yaratılış ağacı	şehadet etmek: şahid olmak