Konuya cevap cer

Cevap: Lâsiyyemalar - Sayfa: 53

Arkadaş! Ulûhiyet, risalet, ahiret, kâinat arasında hakikatte telâzum vardır. Yani, bunlardan birisinin vücut ve sübutu, ötekisinin de vücut ve sübutunu istilzam eder. Birisine iman, ötekisine de imanı icab ettirir.

Evet, meselâ, herbir kelimesi bir kitabı ve herbir harfi bir satırı içerisinde tutan bir kitabın, kâtipsiz vücudu mümkün değildir. Kâinat kitabı da Nakkaş-ı Ezelînin vücub-u vücuduna bağlıdır. Sarhoş olmayanlar, ancak Nakkaş-ı Ezelîye iman etmekle kitab-ı kâinata şahit olabilirler.

Ve keza, pek çok san’at harikalarına ve nakış ve ziynetlerin garaibine müştemil olan bir binanın bâni ve sânisiz vücudu mümkün olmadığı gibi, bu âlemin vücudu da Sâniin vücuduna tâbidir. Dalâlet sarhoşluğuyla sarhoş olmayanlar, onu bunsuz tasdik edemezler.

Ve keza, deniz ve nehirlerin yüzünde, şemsin aksini gösteren kabarcıklardaki güneşin parıltısı, şemsin vücudunu inkâr etmekle mümkün olmadığı gibi, aklı bozuk olmayanlar için, kemâl-i intizamla tahavvül ve teceddüd eden şu kâinatın şuhudu, Bâni ve Sâniin vücub-u vücudunun tasdikiyle olabilir. Çünkü, şu muhteşem kâinatı meşiet ve hikmetiyle tesis ve kaza ve kaderinin düsturlarıyla tafsil ve âdetinin kanunlarıyla tanzim ve inayet ve rahmetinin namuslarıyla tezyin ve esmâ ve sıfâtının cilveleriyle tenvir eden, ancak ve ancak Bâni ve Sânidir.

Evet, Hâlık-ı Vâhid kabul edilmediği takdirde, kâinatın zerrat ve mürekkebatı adedince sonsuz ilâhların kabulüne mecburiyet hasıl olur. Ve aynı zamanda, herbir ilâhın şu kâinatı halk etmeye kàdir olması lâzımdır. Çünkü, zîhayatın herbir

Bâni: bina eden, kuran; bütün varlıkları bina eden ve yaratan Allah	Hâlık-ı Vâhid: bir ve tek olan ve her şeyin yaratıcısı Allah
Nakkaş-ı Ezelî: herşeyi san’atlı ve nakışlı bir şekilde işleyen, varlığı ezelî olan Allah	Sâni: san’atkâr, san’atla iş yapan; herşeyi sanatlı bir şekilde yaratan Allah
adet: sayı, miktar	akis: yansıma
cilve: görüntü, akis; yansıma	dalâlet: sapkınlık, doğru yoldan sapma
düstur: kural, kanun	esmâ: isimler
garaib: şaşkınlık ve hayret verici şeyler	hakikatte: gerçekte, aslında
halk etmek: yaratmak	hasıl olmak: meydana gelmek
hikmet: her şeyi bir fayda ve gayeye sevk edip yerli yerine yerleştirme sıfatı, niteliği	icab etmek: gerektirmek
ilâh: tanrı	inayet: Allah’tan gelen yardım, ihsan, iyilik
istilzam etmek: gerektirmek	kader: Allah’ın meydana gelecek hadiseleri olmadan önce takdir etmesi, plânlaması
kanun: tabiat olaylarının bağlı olduğu İlâhî disiplin	kaza: olacağı Allah tarafından bilinen ve takdir olunan şeylerin zamanı gelince yaratılması
kemâl-i intizam: kusursuz mükemmel düzen	keza: bunun gibi
kitab-ı kâinat: kâinat kitabı	kàdir olmak: güç ve iktidar sahibi olmak
kâtip: yazan, yazıcı	meşiet: irade, dileme
muhteşem: ihtişamlı, göz kamaştırıcı, görkemli	mürekkebat: bir bütünü oluşturan parçalar; bileşikler
müştemil olmak: içine almak, sarmak	nakış: işleme, süsleme
namus: şeriat, maddî mânevî bütün ölçü ve keyfiyetleri düzen altına alan kalıp, kural	rahmet: İlâhî şefkat ve merhamet
risalet: elçilik, peygamberlik	sübut: sabit olma, kesin olarak var olma
sıfât: sıfatlar	tafsil: açıklama, ayrıntılarıyla anlatma
tahavvül etmek: değişmek, dönüşmek	tanzim: düzenleme, düzene koyma
tasdik: doğrulama, onaylama	teceddüd etmek: tazelenmek, yenilenmek
telâzum: karşılıklı gerektirme, birbirini gerekli kılma	tenvir etmek: aydınlatmak
tesis: kurma, yerleştirme	tezyin: süsleme
tâbi: bir şeye bağlı olan	ulûhiyet: Cenâb-ı Allah’ın ilâhlığı
vücub-u vücud: varlığının zorunlu oluşu ve var olmak için bir sebebe ihtiyacının olmayışı	vücut: varlık, var olma
zerrat: zerreler, atomlar	ziynet: süs
zîhayat: canlı, hayat sahibi	âdet: usul, kàide, kural
şahit olmak: tanık olmak; görmek	şems: güneş
şuhud: görme, müşâhede etme