Konuya cevap cer

Cevap: Lâsiyyemalar - Sayfa: 66

ettiği o Mâlikü’l-Mülkün sözlerini tasdik etmez, kendi hezeyanına ve ahmaklığına itimat eder.

Ve keza, bu âlemde pek ihtişamlı bir rububiyet âsârıyla şâşaalı bir saltanatın şuâları görünmektedir. Evet, görüyoruz ki, koca arz, sekenesiyle beraber, ehlî, zelil, mutî bir hayvan gibi o rububiyetin emri altında beslenir. Güzde ölmesi, baharda dirilmesi ve bir Mevlevî gibi raks ve hareketi ve sair bütün işleri o emre tâbi olduğu gibi, şemsin de seyyaratıyla tanzim ve teshiri ve sair vaziyetleri o emre bağlıdır. Halbuki, azametli şu rububiyet-i sermediye ve bu saltanat-ı ebediye şöyle zayıf, zâil, muvakkat temeller ve esaslar üzerine bina edilemez. Ve bu mütebeddil, belâlı, kederli, fâni dünya üzerine kaim olamaz. Ancak, bu dünya o azametli rububiyetin pek azîm ve geniş dairesi içinde insanları tecrübe ve imtihan, kudretin mu’cizelerini teşhir ve ilân için kurulmuş muvakkat bir menzildir ki, tahrip edilip pek muazzam, geniş, ebedî ve bâki bir âleme cüz olmak için tebdil edilecektir. Binaenaleyh, bu tebeddülât ma’razı olan âlemin Sânii için, diğer tagayyürsüz, sabit bir âlemin vücudu zarurîdir. 

Maahaza, zahirden hakikate geçen ervah-ı neyyire ashabı ve kulûb-u münevvere aktabı ve ukul-ü nuraniye erbabı ve kurb-u huzur-u İlâhîde dahil olanlar, o Zât-ı Zülcelâlin, mutîler için bir dâr-ı mükâfat ve âsiler için bir dâr-ı mücâzat ihzar ettiğini ve pek metin vaadlerle şedit tehditleri olduğunu kat’î ihbar ediyorlar.

Mevlevî: Mevlevîlik tarikatına mensup kimse	Mâlikü'l-Mülk: herşeyin gerçek sahibi olan Allah
Sâni: herşeyi mükemmel bir san’atla yaratan Allah	Zât-ı Zülcelâl: sonsuz haşmet sahibi olan yüce Zât, Allah
arz: dünya	azametli: büyük, büyük heybet sahibi
azîm: büyük	bina edilmek: kurulmak
binaenaleyh: bundan dolayı	bâki: devamlı, kalıcı
cüz: parça	dahil olmak: katılmak
delâlet etmek: göstermek, işaret etmek	dâr-ı mücâzat: ceza yeri
dâr-ı mükâfat: mükâfat, ödül yeri	ebedî: sonsuz
ehlî: evcil	ervah-ı neyyire ashabı: nurlu ruh sahipleri; manevî âlemlerdeki nurlara ulaşan büyük zâtlar
esas: temel	fâni: geçici
güz: sonbahar	hakikat: her şeyin aslı ve esası, gerçek mahiyeti
hezeyan: boş söz, saçmalama	ihbar etmek: haber vermek
ihtişamlı: haşmetli, heybetli	ihzar etmek: hazırlamak
itimat etmek: güvenmek	kaim olmak: varlığı devam etmek, ayakta durmak
kat'î: kesin	keza: bunun gibi
kudret: Allah’ın bütün varlığı kuşatan güç ve iktidarı	kulûb-u münevvere aktabı: kalp aracılığıyla nurlara ulaşan ve manevî bir kutup hâline gelen insanlar
kurb-u huzur-u İlâhî: İlâhî yakınlığa ulaşma makamı	maahaza: bununla beraber, bununla birlikte
ma’raz: bir şeylerin sergilendiği yer	menzil: durak, oturulan yer, mekân
metin: sağlam	muazzam: azametli, çok büyük
mutî: itaat eden, emre uyan	muvakkat: geçici
mütebeddil: değişken	raks ve hareket: oynama, düzenli bir şekilde hareket etme
rububiyet: Allah’ın bütün varlıklar üzerindeki malikiyet ve egemenliği, her varlığı yaratılış amacına hikmetle ulaştıran terbiyesi	rububiyet-i sermediye:  Allah’ın bütün varlıklar üzerindeki kesintisiz mâlikiyet ve egemenliği  ve her varlığı yaratılış amacına hikmetle ulaştıran kesintisiz terbiyesi
sair: başka	saltanat: egemenlik, hâkimiyet
saltanat-ı ebediye: sonsuz hakimiyet; Allah’ın sonsuz egemenliği, hâkimiyeti	sekene: sakinler, ikamet edenler
seyyarat: gezegenler	tagayyürsüz: değişmeyen, sabit
tahrip etmek: bozmak	tanzim: düzenleme
tasdik etmek: doğrulamak, onaylamak	tebdil etmek: değiştirmek
tebeddülât: değişimler	teshir: boyun eğdirme, itaat ettirilme
teşhir: sergileme	tâbi olmak: uymak
ukul-ü nuraniye erbabı: nuranî akıl sahipleri; akıl yoluyla manevî hakikatlerin nuruna ulaşan kişiler	vaad: verilen söz
vaziyet: durum	vücud: varlık
zahir: dış görünüş	zarurî: zorunlu
zelil: aşağı, alçak	zâil: gelip gidici
âlem: dünya, evren	âsi: isyan eden
âsâr: eserler	şedit: şiddetli
şems: güneş	şuâ: ışık hüzmesi, ışın
şâşaalı: gösterişli, göz alıcı