Orijinal metin: Evet, iki vazife peşimizde görünüyor. Biri, padişahın vazifesidir:Bazen biz Onun angaryasını çekeriz ki, bizi beslemektir. Diğeri, bizim vazifemizdir: Padişah bize teshilât ile yardım eder ki, talim ve harbdir.
Sadeleştirilmiş metin: Evet, ortada iki vazife görünüyor. Biri, padişahınkidir ki, bazen onun işini görürüz, o da bizi besler. Diğeri bizim vazifemiz, eğitim ve hizmettir. Hem padişah işimizi kolaylaştırır, bize yardım eder.
Bu uzun ifadede anlayamayacağımız sadece “teshilât” kelimesidir. Onun haricinde bilinmeyen tek bir kelime dahi yoktur.
1. Orijinal metinde “peşimizde” denildiği halde sadeleştirilmiş metinde “ortada” denilmek suretiyle tahrip edilerek mana değiştirilmiştir. “Peşinde” kelimesinin “ortada” diye bir manası yoktur.
2. “padişahın vazifesidir” ifadesi çok karmaşık bir şekilde “padişahınkidir ki” olarak değiştirilmiştir. Sadeleştirilmiş metindeki ifadeyi çözmek için insanın daha çok düşünmesi gerekmektedir.
3. Orijinal metindeki “biz” kelimesi çıkarılmıştır.
4. “angarya” kelimesi yine yukarıdaki gibi hatalı olarak “iş” kelimesiyle değiştirilmiştir. Bu ise hatalıdır.
5. “çekeriz” kelimesi “görürüz” olarak değiştirilmiştir. Zaten angaryanın manasında olan ücretsiz olarak görülen işin neticesi elbette ki “çekmek” fiilidir. Bu fiil hatalı olarak iş kelimesinin manası olan “görmek” fiiliyle değiştirilmiştir. İşte tahribat böyle bir şeydir.
6. “beslemektir” kelimesi hatalı bir şekilde “besler” olarak değiştirilmiştir. “beslemektir” ifadesi bir vazifeyi ifade ettiği halde “besler” kelimesi kesinliği ifade etmiştir.
7. “vazifemizdir” kelimesi “vazifesi” olarak lüzumsuz yere değiştirilmiştir.
8. “Diğeri, bizim vazifemizdir. Padişah bize teshilât ile yardım eder ki, talim ve harbdir.” cümlesi bozularak “Diğeri bizim vazifemiz, eğitim ve hizmettir. Hem padişah işimizi kolaylaştırır, bize yardım eder” cümlesiyle değiştirilmiştir.
Öncelikle sadeleştiricilerin bahsettikleri “titizlik” kavramını burada göremiyoruz.
“talim” kelimesi “eğitim”;
“harb” kelimesi “hizmet” olarak değiştirilmiştir. Burada yapılan mana katliamını yukarıda bahsettiğimizden tekrarlamayacağız.
Sonra “teshilat ile yardım eder” cümlesi “işimizi kolaylaştırır, bize yardım eder” olarak daha uzun bir cümle ile değiştirilmiştir. Aradaki “ile” bağlacı kaldırılmak suretiyle mana bozulmuştur. Orijinal metinin manası “kolaylık ile yardım eder” olması gerekirken “kolaylaştırır, bize yardım eder” olarak değiştirilmesi hatalıdır. Çünkü padişah bize sadece “teshilat” göstermek ile işimizi kolaylaştırmak suretiyle yardımda bulunduğu halde sadeleştirilmiş metinde “bize yardım eder” denilmek suretiyle zaten aklen de doğru olmayan bir cümle kurulmuştur. Padişah size niye yardım etsin ki? Sadece “teshilat” göstermek ile bir nevi yardım etmiş sayılabilir. Yoksa bizzat yardım etmesi diye bir şey söz konusu değildir. Fakat sadeleştirilmiş metinde bizzat yardım etmesi manası verilmiştir.
9. Orijinal metinde olmayan “hem” kelimesi eklenmiştir.
Hülasa: Bu sözün başında dediğimiz gibi sistemli olarak tahribat yapılmıştır. “Muallem” kelimesinin “talimli” olarak sadeleştirenler, buradaki “talim” kelimesini “eğitim” olarak sadeleştirmişlerdir. “Eğitim” kelimesi daha önce dediğimiz gibi Dil Devriminden sonra uydurulan bir kelimedir. Bu eserin yazıldığı tarihte “eğitim” kelimesi kullanılmıyordu. “eğitim” kelimesi, 1935 yılından sonra uydurulan bir kelimedir.
“harb” kelimesinden türetilen “muharebe” kelimesini önceki cümlelerde “savaşmak” diyenler, buradaki “harb” kelimesine “hizmet” demişlerdir ki bu kasti olarak yapılan bir tahriptir ve manayı değiştirmektir.
Orijinal metin: Acaba o serseri nefer, o mücahid mualleme kulak vermezse, ne kadar tehlikede kalır anlarsın!
Sadeleştirilmiş metin: Acaba o serseri asker, arkadaşına kulak vermezse ne kadar tehlikede kalır, anlarsın!
1. “nefer” kelimesi “asker” olarak değiştirilmiştir. Her ne kadar “nefer” kelimesinin karşılığı “asker” olsa da tam karşılığı bu değildir. Zira benzetme yoluyla “nefer” kelimesine “asker” denilmiştir. Zira bu kelime Arapça’da “grup, topluluk, askeri birlikler, kuvvetler, fert, birey” manalarına gelir. Onun için bu kelimeye “asker” manası sadece benzetme yoluyla verilmiştir” Bu sözde 1 defa “asker”, 6 defa “nefer” kelimesi kullanılmasıyla zaten manası verilmiş bir kelimedir.
2. “mücahid mualleme” ifadesi “arkadaşına” olarak değiştirilmiştir. Buradaki kişinin sıfatı “mücahid ve muallem” olduğu halde bu manayı karşılamayan “arkadaş” ile değiştirilmesi tam manasıyla bir tahriptir. Bu sözde 1 defa mücahid, 2 defa cihad, 3 defa mücahede kelimesi geçtiği halde sadeleştirilen tüm yerlerde bu kelimenin manası doğru olarak verilmemiştir. Yapılan sadeleştirmenin daha doğrusu tahribatın büyüklüğü anlaşılmaktadır. Cihad gibi kutsal bir vazifeyi, kelimenin manasında olmayan “hizmet” ile değiştirilmesi veya burada olduğu gibi kelimenin kaldırılması tamamen tahriptir.