Osman nuri topbaş hoca efendiden sohbetler..

[ABDULLAH4]

İSTİĞNA - ham hüviyetten kurtulup kemâle eren sâlih ve sâdıkların sahip oldukları kalbî bir vasıftır. Gönül zenginliği ile eldekine kanaat ederek, daha fazlasına ve başkasının elindekine tenezzül etmemektir. (devamı)



Ashâbın ileri gelenleri onun bu hâline daha fazla dayanamadılar. Halîfenin nafakasını artırmayı düşündüler.

Fakat bunu teklif etmekten çekindikleri için Hazret-i Ömer'in kızı ve aynı zamanda Allâh Rasûlü -sallâllâhü aleyhi ve sellem-'in zevcesi Hazret-i Hafsa -radıyallâhu anhâ-'ya başvurdular.

İsimlerini vermeyerek babasına bu teklifi arz etmesini istediler. Hafsa -radıyallâhu anhâ-, ashâbın bu teklifini babasına açtı.

Allâh Rasûlü -sallâllâhü aleyhi ve sellem-'in gün boyu açlık çekip de karnını doyuracak bir tek hurma bile bulamadığı günlere şahid olmuş olan Hazret-i Ömer -radıyallâhu anh-,1 kızı Hafsa'ya:

"-Kızım! Rasûlullâh'ın yeme-içme ve giyimde hâli nasıldı?" diye sordu.

"-Kifayet miktarı (ancak yetecek derecede) idi." cevâbını alınca, Hazret-i Ömer sözüne şöyle devâm etti:

"-İki dost (Hazret-i Peygamberle Ebû Bekir) ve ben, aynı yolda giden üç yolcuya benzeriz.

Birincimiz (Hazret-i Peygamber) makâmına vardı. Diğeri (Ebû Bekir) aynı yoldan giderek birinciye kavuştu. Üçüncü olarak ben de arkadaşlarıma ulaşmak isterim.

Eğer fazla yükle gidersem, onlara yetişemem! Yoksa sen, bu yolun üçüncüsü olmamı istemez misin?" dedi.2

 

[ABDULLAH4]

İSTİĞNA - ham hüviyetten kurtulup kemâle eren sâlih ve sâdıkların sahip oldukları kalbî bir vasıftır. Gönül zenginliği ile eldekine kanaat ederek, daha fazlasına ve başkasının elindekine tenezzül etmemektir. (devamı)


Şüphesiz ki Hazret-i Ömer -radıyallâhu anh-'ın bu tavrı, yüksek bir kalbî duyuşun eseridir.

Hak ve hukûku bilfiil yaşayarak âleme adâlet tevzî eden Hazret-i Ömer -radıyallâhu anh-'ın sayısız fazîlet menkıbeleri, mânevî eğitimde örnek alınacak en güzîde nümûnelerdendir.

Gerçekten insanlar, sanatkârlar ve dâhîleri takdîr ederler. Lâkin onların şahsî davranışlarını taklîde yönelmezler.

Taklîd edilenler, sağlam karakterli, vakarlı ve müstağnî şahsiyetlerdir.

Ancak böyle kimselerin yüksek ve zirve kişilikleri hayatlarından sonra da ümmete bir ibret sergisi ve fazîlet tâlimi olarak nakledilir.

Allâh Rasûlü'nün şahsiyetine hayrân olup O'nun izinden giden ashâb;

"İslâm'a iletilip kendine yetecek bir rızk ile yetinen kişiye ne mutlu." (Tirmizî, Zühd, 35) buyuran Varlık Nûru'nun dünyâya bakış tarzını kendi hayatlarına hâkim kılmadıkça bu ulvî kâfileye yetişilemeyeceğinin idrâki içindeydiler.

Onlar, nebevî terbiye ile eğitim gördüklerinden, ümmete fazîlet ölçüleri sergileyen rehber insanlar oldular.

Kendisi muhtâc olduğu hâlde bir başka muhtâc din kardeşini gördüğünde nefsinden ferâgat ederek mü'min kardeşini nîmete daha lâyık görebilme ve imkânını ona devredebilme fazîletini insanlığa yine onlar tâlim ettiler.

 

[ABDULLAH4]

İSTİĞNA - ham hüviyetten kurtulup kemâle eren sâlih ve sâdıkların sahip oldukları kalbî bir vasıftır. Gönül zenginliği ile eldekine kanaat ederek, daha fazlasına ve başkasının elindekine tenezzül etmemektir. (devamı)


Hazret-i Âişe -radıyallâhu anhâ- vâlidemiz buyurur ki:

"Rasûlullâh'ın evinde asla doyuncaya kadar yemezdik. Dilesek doyabilirdik. Fakat (mü'min kardeşlerimizi nefsimize tercih ederek) îsâr ederdik."

Hazret-i Câbir -radıyallâhu anh- da, Hendek savaşı öncesinde büyük hendeklerin kazıldığı o zor zamanlardaki bir hatırasını şöyle nakleder:

"Biz hendek kazarken çok sert bir kayaya rastladık.

Ashâb, Rasûlullâh'a gelip, durumu arz edince Rasûl-i Ekrem -sallâllâhu aleyhi ve sellem- bizzat hendeğe indi. Kazmayı eline alıp indirince o sert kaya kum gibi dağıldı.

Bu mûcizevî tecellî cereyân ederken gördük ki, Allâh'ın Rasûlü açlıktan karnına taş bağlamış.

Zîrâ orada kaldığımız üç gün boyunca hiçbir şey yememiştik. Bunun üzerine:

"-Yâ Rasûlallâh! Eve kadar gitmeme müsâade buyurunuz." dedim. İzin verdi. Eve geldim ve zevceme:

"-Ben Rasûl-i Ekrem'in hâline dayanamıyorum. Evimizde yiyecek bir şey yok mu?" dedim. Zevcem:

"-Biraz arpa ile bir keçi yavrusu var." dedi.

 

[ABDULLAH4]

İSTİĞNA - ham hüviyetten kurtulup kemâle eren sâlih ve sâdıkların sahip oldukları kalbî bir vasıftır. Gönül zenginliği ile eldekine kanaat ederek, daha fazlasına ve başkasının elindekine tenezzül etmemektir. (devamı)


Ben oğlağı kestim, âilem arpayı öğütüp ekmek yaptı.

Eti de tencereye koyduk.

Ekmek pişmek üzere ve tencere taşlar üzerinde kaynamakta iken Peygamber Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem-'e gidip:

"-Biraz yemeğimiz var. Bir-iki kişiyle bize buyurunuz." diye ricâ ettim.

Peygamber Efendimiz:

"-Ne kadar yemeğiniz var?" diye sordu. Olanı söyledim.

"-Hem çok, hem de iyi! Âilene; diye tenbih et." buyurdu. Ashâbına da: "Kalkınız!" emrini verdi. Muhâcirler ve ensâr hep birlikte kalktılar.

Bunun üzerine âileme gidip (yemeğin azlığı ve zâhiren kâfî gelmeyeceği endişesiyle o an için küçük bir şaşkınlık yaşayarak):

"-İşte Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem-, muhâcir, ensâr ve bunlara katılan diğerleriyle berâber geliyorlar." dedim.

Âilem:

"-Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem-, hazırlığımızın ne kadar olduğunu sormadı mı?" dedi.

"-Evet, sordu." dedim.

"-Öyleyse müsterih ol." dedi.

 

[ABDULLAH4]

İSTİĞNA - ham hüviyetten kurtulup kemâle eren sâlih ve sâdıkların sahip oldukları kalbî bir vasıftır. Gönül zenginliği ile eldekine kanaat ederek, daha fazlasına ve başkasının elindekine tenezzül etmemektir. (devamı)


Peygamber Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem- gelenlere:...

Giriniz, sıkışmayınız." buyuruyor, ekmek kesiyor, üzerine et koyuyor, etin suyunu da bunun üstüne döküyordu.

Nihâyet bütün ashâb doydu. Yemekten bir miktar da arttı. Âileme hitâb ederek:

"-Bunu ye ve komşularına ikrâm et. Çünkü açlık ortalığı kapladı." buyurdu." (Hadislerle İslâm, İmam Nevevî, sf. 363, Dr. Mustafa el-Buğa, Muhyiddin Mistu, Terc. Ahmed Âlim)

Bu hadîs-i şerîfte ifade edildiği vechile Hazret-i Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem- yemeğe birkaç kişiyle kendisinin davet edilmesine mukabil gönlü bu hâle râzı olmayıp diğer ashâbı da beraberinde götürerek rahmet ve şefkat dolu gönlünün diğergâmlık vasfını sergilemiş ve "ümmetî, ümmetî" sırrını tezahür ettirmiştir.

Ayrıca davet evine vardıklarında, elbette bütün ashabın önce onun yemesi arzusuna rağmen, evvelâ sahabesine ikrâmda bulunup onlarla beraber doyması, üstelik bizzat hizmet etmesi ve bütün ashabı doyurduktan sonra ev halkının kalan yemeği dağıtmasını istemeleri, onun gönlünün engin merhamet ve şefkatinin kâ'bına varılmaz sayısız tezâhürlerindendir ki, bizler de onun bu şefkatine sığınıyor ve: diyoruz.

 

[ABDULLAH4]

İSTİĞNA - ham hüviyetten kurtulup kemâle eren sâlih ve sâdıkların sahip oldukları kalbî bir vasıftır. Gönül zenginliği ile eldekine kanaat ederek, daha fazlasına ve başkasının elindekine tenezzül etmemektir. (devamı)


Âlemlere rahmet olarak gönderilen Peygamber Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem- yaşadığı zühd ve takvâ hayatıyla darlıkta olduğu gibi bollukta da dâimâ aza kanaat eder, Allâh Teâlâ'ya şöyle ilticâ ederdi:

"Allâh'ım! Muhammed âilesinin azığını yetecek kadar (kifaf miktarı) kıl." (Buhârî, Rikak, 17)

Hayat ve hâdiseler karşısında bu nebevî üslûbu benimseyenlerin şiârı olan "zühd" ve "takvâ" bâzen yanlış anlaşılmaktadır.

Bunların, dünya nîmetleri ve zenginlikten tamamen el-etek çekmek olduğu zannedilmektedir.

Halbuki ancak varlıkla îfâ edilebilen mâlî ibâdetler de Hak katında çok kıymetlidir.

Kur'ân-ı Kerîm'de 200 yerde infak kelimesi geçmektedir.

İslâm'ın beş temel esâsından ikisi olan hac ve zekâtın îfâsı, dînen zenginliğin asgarî ölçüsü sayılan nisâb miktarı dünyâlığa sahip olmakla mümkündür.

Ayrıca "veren el"in "alan el"den üstün olduğu yolundaki İslâmî kâide de bu ibâdetlerin nisâbına sahip olmayı teşvîk eden diğer bir keyfiyettir.

O hâlde zühd, dînin teşvîk ettiği bir husûsa aykırı olamaz.

 

[ABDULLAH4]

İSTİĞNA - ham hüviyetten kurtulup kemâle eren sâlih ve sâdıkların sahip oldukları kalbî bir vasıftır. Gönül zenginliği ile eldekine kanaat ederek, daha fazlasına ve başkasının elindekine tenezzül etmemektir. (devamı)

Günâh ve gaflete düşmek korkusuyla dünya nîmetlerine müstağnî davranmanın, zühd ve takvâ îcâbı olduğu bir gerçektir.

Lâkin, bu istiğnâ kalbîdir; fiilî ve zâhirî değildir.

Yâni zühd ve istiğnâ, dünyâ nîmetleri ile meşgûl olmakla birlikte onları kalbe sokmamaktır.

Bu itibarla zühd, fakirlik değil; zengin-fakir her mü'mine gereken kalbî bir tavırdır.

İlâhî takdîr netîcesinde zâhiren fakr u zarûret içinde yaşayan bir kimse, kalben dünyevî arzular peşinde sürüklenmekteyse, zühd ve istiğnâ ehli sayılamaz.

Zîrâ zühd ve istiğnâ, kaderin sevkiyle mecbûren aza kanaat değil; irâdî olarak kalbi dünyâya esîr olmaktan muhâfaza etmektir.

Hazret-i Mevlânâ -kuddise sirruh-, dünyâ hayâtında insanı, varlık deryâsında yüzen bir gemiye teşbîh ederek şöyle der:

"Şâyet deryâ, geminin altında bulunursa, ona istinadgâh olur. Fakat dalgalar geminin içine girmeye başlarsa onu helâke götürür."

 

[ABDULLAH4]

İSTİĞNA - ham hüviyetten kurtulup kemâle eren sâlih ve sâdıkların sahip oldukları kalbî bir vasıftır. Gönül zenginliği ile eldekine kanaat ederek, daha fazlasına ve başkasının elindekine tenezzül etmemektir. (devamı)

Gerçekten dünyâ nîmetlerinin, kalbi Allâh'tan alıkoyup kendine bendetmek husûsundaki mânevî tehlikesi, inkâr edilemez.

Esâsen, her mü'min Kur'ân-ı Kerîm'de bu tehlikeden "mal" ve "evlâd" için buyurulan "fitne" tâbiriyle îkaz edilmiştir.

Buna göre dünyâ ile meşgûl olurken kalbi gafletten korumalıdır.

Kalb, dünyâ muhabbetinden korunamadığı takdirde dünyânın zerresi bile merduddur.

Peygamber Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem-:

"(Nefsâniyetle dolu) dünyâ lezzetleri, âhıretin acılarıdır. (İmtihan mâhiyetindeki) dünyânın acıları ise âhıretin lezzetleridir." buyurmuştur.

Diğer bir hadîs-i şerîfte ise:

"Dünyâ tatlıdır ve manzarası hoştur. Şüphesiz ki Allâh, dünyânın idâresini size verecek ve nasıl davranacağınıza, ne gibi işler yapacağınıza bakacaktır.

O hâlde dünyâdan sakının..." (Müslim, Zikir, 99) buyurmuştur.

 

[ABDULLAH4]

İSTİĞNA - ham hüviyetten kurtulup kemâle eren sâlih ve sâdıkların sahip oldukları kalbî bir vasıftır. Gönül zenginliği ile eldekine kanaat ederek, daha fazlasına ve başkasının elindekine tenezzül etmemektir. (devamı)


Birgün sabah namazı için evden çıkmak üzere iken dışarıda iki kedinin canhıraş feryatlarını duydum.

Merak ettim ve bahçeye çıktığımda onlara dikkat ettim.

Gördüm ki, iki kedi karşı karşıya duruyor ve saldırmaya hazır birer küçük kaplan gibi hırlayarak hiç kıpırdamadan birbirlerine çakmak çakmak bakıyorlardı.

Tüyleri diken diken olmuştu.

En ufak bir hamlede yek diğerini parçalamak azminde idiler.

Bu kadar aşırı hasımlaşmanın sebebi nedir acaba diye düşünürken gördüm ki, ortada bir fare var, ölmüş küçük bir fare.

Meğer kediler o fare leşini elde etmek için bunca mücadeleye girişmişler.

Meğer yekdiğerini hırpalama veya hırpalanma pahasına birbirlerine karşı göze aldıkları zararın sebebi ortadaki küçük bir fare lâşesi imiş!..

devamı var

 

[ABDULLAH4]

İSTİĞNA - ham hüviyetten kurtulup kemâle eren sâlih ve sâdıkların sahip oldukları kalbî bir vasıftır. Gönül zenginliği ile eldekine kanaat ederek, daha fazlasına ve başkasının elindekine tenezzül etmemektir. (devamı)



Bu tablo aslında büyük bir ibret sergiliyordu.

Bir lâşeden müstağnî kalamayışın dûçâr ettiği ve edeceği kötü neticeleri aksettiriyordu.

Bir bakıma dünyaya râm olanların boş ihtirasları uğruna âhıret hüsranını tercih etmelerini tedâî ettiriyordu.

Nice gaflet erbabının sımsıkı sarılıp peşine düştüğü fânî heves, istek ve meyiller ile geçici makam, mevkî ve riyâset davalarının bir lâşeden ibaret olduğunu anlatıyor ve bunların ebedî bir saltanatı hebâ etmeye değmeyeceğine işarette bulunuyordu.

İşte bu hebâ edişin altında kulun istiğnâyı ve rağbeti yanlış yere yöneltmesi vardır.

Böyleleri hakkında Cenâb-ı Hak şöyle buyurur:

"İnsanoğlu kendini müstağni sayarak azgınlık eder. (Oysa ey insanoğlu!) Dönüş, şüphesiz ki Rabbinedir." (el-Alak, 6-8)

 

[ABDULLAH4]

İSTİĞNA - ham hüviyetten kurtulup kemâle eren sâlih ve sâdıkların sahip oldukları kalbî bir vasıftır. Gönül zenginliği ile eldekine kanaat ederek, daha fazlasına ve başkasının elindekine tenezzül etmemektir. (devamı)


Mânen ham bir insan, dünya menfaatleri peşinde hırsla çırpınır durur.

Bir şey elde edince de, gaflet sarhoşluğuna dalar.

Şâyet elde edemezse bu sefer kedere boğulur.

Mal, mevkî ve rızık için gereğinden fazla endişelenmek, kalbi dünyâya râm ederek ona köle hâline getirir.

Dünyâ, kul ile Rabbi arasında perde olunca da, kulu mânen helâke sürükler.

Bu gaflet devâm ettikçe kul o hâle gelir ki, zâhiren ifâde etmese bile hakîkatte Allâh Rasûlü'nün buyurduğu gibi:

"... Onların şerefleri servetleridir, dînleri paralarıdır, kıbleleri de kadınlarıdır.

Onlar mahlûkâtın en şerlileridir..." (Deylemî, Kitâbu'l-Fiten) hükmünün muhtevâsına sürüklenir.

Rabbimiz cümlemizi muhâfaza buyursun!

 

[ABDULLAH4]

İSTİĞNA - ham hüviyetten kurtulup kemâle eren sâlih ve sâdıkların sahip oldukları kalbî bir vasıftır. Gönül zenginliği ile eldekine kanaat ederek, daha fazlasına ve başkasının elindekine tenezzül etmemektir. (devamı)


Allâh Rasûlü -sallâllâhu aleyhi ve sellem- ashâbına:

"... Allâh'a yemîn ederim ki sizler için fakirlikten korkmuyorum.

Fakat ben, sizden öncekilerin önüne serildiği gibi dünyânın sizin de önünüze serilip onların dünyâ için yarıştıkları gibi sizin de yarışa girmenizden, dünyânın onları helâk ettiği gibi sizi de helâk etmesinden korkuyorum." (Buhârî, Rikak, 7) buyurmuştur.

Bu sebeple dünyâya lâyık olduğu kadar ehemmiyet vermeli ve kalbi onunla fazlaca meşgûl etmekten sakınmalıdır.

Dünyâ, bütünüyle âlemlerin Rabbinin mülkünden bir damladır.

Âhıret hayâtına kıyas edildiğinde dünyâ hayatı da -nebevî tâbirle- deryâya parmağını daldırıp çıkaran birinin parmağında kalan su kadar bile değildir.3 Yüce Rabbimiz:

"Bu dünya hayatı bir eğlenmeden, bir oyundan başka bir şey değildir.

Ahıret yurduna gelince; şüphe yok ki o, hayatın ta kendisidir, bunu bilmiş olsalardı." (el-Ankebût, 64) buyurmuştur.

 

[ABDULLAH4]

İSTİĞNA - ham hüviyetten kurtulup kemâle eren sâlih ve sâdıkların sahip oldukları kalbî bir vasıftır. Gönül zenginliği ile eldekine kanaat ederek, daha fazlasına ve başkasının elindekine tenezzül etmemektir. (devamı)


Hakîkaten bunu bilenlerin gönül gözünde dünyâ bir hiçten ibârettir.

Onların yegâne arzusu Allâh rızâsıdır.

Yûnus Emre ne güzel söyler:

Ne varlığa sevinirim
Ne yokluğa yerinirim
Aşkın ile avunurum
Bana Seni gerek Seni

Gafil insanların gözlerini kamaştırarak çoğu kere kulu dalâlete düşüren dünyanın para, pul, şan, şöhret ve şehvetleri, selîm bir kalbe sahip olanlar için aslâ bir kıymet ifâde etmez.

Evliyâullâh ve sâlih mü'minler, dâimâ Hakk'ın rızâsını gözetirler ve istikâmetlerinden zerre kadar ayrılmazlar.

Onlar dünyânın aldatmacalarına karşı dâimî bir uyanıklık hâlindedirler.

Yahyâ b. Muâz -rahmetullâhi aleyh- şöyle der:

"Ârif, âhıreti sağ eline, dünyayı sol eline almış, gönlünü de Hakk'a çevirmiştir.

Artık hiçbir şey onu Hakk'tan başkasıyla meşgul edemez."

 

[ABDULLAH4]

İSTİĞNA - ham hüviyetten kurtulup kemâle eren sâlih ve sâdıkların sahip oldukları kalbî bir vasıftır. Gönül zenginliği ile eldekine kanaat ederek, daha fazlasına ve başkasının elindekine tenezzül etmemektir.


istiğnâ, sadece mal-mülk ve servete karşı değildir.

Kulu Rabbinden gâfil kılan bütün varlık ve meşgûliyetlerden kalben sakınmak îcâb eder.

Kalbleri Allâh'tan gâfil bırakan en güçlü müessirlerden biri de "hubb-i riyâset, liderlik ve saltanat arzusu"dur.

Dünya târihi, hırsla saltanat sâhibi olmak isteyen veya liderlik mevkiini korumak için nice zulumler işleyen zâlimlerle doludur.

Ancak İslâm târihinde gönlü Hakk'a bağlı olup saltanat arzusuna esîr olmayan ve gerektiğinde elindeki güç ve otoriteyi kendi arzu ve irâdesiyle devredebilme olgunluğuna ermiş âbide şahsiyetler mevcuddur.

Özellikle târihte üç şahıs vardır ki bunlar, İslâm birliği uğruna kâ'bına varılmaz bir ferâgat örneği sergileyerek arkalarından serâpâ hayır ve fazîlet hâtırâları bırakmışlardır.

 

[ABDULLAH4]

İSTİĞNA - ham hüviyetten kurtulup kemâle eren sâlih ve sâdıkların sahip oldukları kalbî bir vasıftır. Gönül zenginliği ile eldekine kanaat ederek, daha fazlasına ve başkasının elindekine tenezzül etmemektir.



Bunların ilki peygamber torunu Hazret-i Hasan -radıyallâhu anh-'tır.

Hasan -radıyallâhu anh-, devletin bölünmemesi uğruna halîfeliği altı ay îfâ ettikten sonra bunu büyük bir kalbî olgunlukla

Muâviye'ye devrederek siyâsî çekişmelerin önüne geçmiş ve büyük kitlelerin birbirleriyle çarpışarak kardeş kanının seller misâli akmasına mânî olmuştur.

İkincisi de doğu illerini büyük bir sevgi seli hâlinde, hiç kılıç kullanılmadan Osmanlı'ya bağlayan İdrîs-i Bitlisî Hazretleri'dir.

Üçüncüsü ise Barbaros Hayreddîn Paşa'dır ki, koca Cezâyir'in ve daha nice yerlerin sultanı durumunda iken, emri altındaki memleketi birlik ve bütünlük için

Osmanlı sultanına bağlı bir eyâlet hâline getirmiş ve kendisi de o büyük devletin me'mûru olmayı bir ülkenin hükümdarlığına tercih etmiştir.

 

[ABDULLAH4]

İSTİĞNA - ham hüviyetten kurtulup kemâle eren sâlih ve sâdıkların sahip oldukları kalbî bir vasıftır. Gönül zenginliği ile eldekine kanaat ederek, daha fazlasına ve başkasının elindekine tenezzül etmemektir.


Süleyman -aleyhisselâm-, mal-mülk ve saltanat sevgisini gönlünden çıkarıp attığı için kendisini fakir addederdi. Sabahleyin kalkınca, fakir ve garip kimselerin yanına gider, büyük bir tevâzû ile onlarla oturur:

"Fakir, fakirlere yakışır." derdi.

Hülâsa, dünyâda hiç kimseye muhtaç olmamak için çalışıp, helâlinden mal-mülk edinmek kusur değil bilakis:

"Herhangi birinizin iplerini alıp dağa gitmesi ve sırtına bir bağ odun yüklenip onu satması ve Allâh'ın bu sebeple onun şerefini koruması, verseler de vermeseler de insanlardan bir şeyler dilenmesinden daha hayırlıdır." (Buhârî, Zekat, 50-53; Nesâî, Zekât, 85) hadîs-i şerîfi mûcibince bir meziyettir.

Zîrâ varlıklı ve kuvvetli bir mü'min daha fazla infak eder, daha çok insana iş imkânı hazırlar, hayır işlerine koşar ve netîcede "İnsanların hayırlısı, insanlara hayırlı olandır." hadîsinin sırrına mazhar olur.

Yanlış olan; dünyadan nasîbini aramak değil, ona gönlü kaptırmak, dinî ve vicdânî vazifeleri ihmâl etmek, cimrilik edip dünyâya esîr olmaktır. Unutmamalı ki paranın yeri kasa ve kesedir, gönül değildir!

O hâlde bu hususta da riâyet etmemiz gereken nebevî ölçü şudur:

"Dünyâya gönül bağlama ki Hak seni sevsin; insanların eline bakma ki halk seni sevsin." (İbn-i Mâce, Zühd, 1)

Cenâb-ı Hak cümlemizi sevip sevdirdiklerinden eylesin! Kendinden gayriye, yâni mâsivaya karşı gönlümüze nebevî bir istiğnâ ihsân buyurup bütün rağbet, alâka ve bağlılığımızı yüce aşkına ve emr u femânına tahsîs kılsın!...

[url]http://www.gonuldunyamiz.com[/URL]

 

[ABDULLAH4]

İSTİKAMET


İstikâmet, umûmî mânâsıyla bir hedefe tezatsız, tereddüdsüz ve devamlı olarak yönelip ilerlemek demektir.

Ancak tasavvuf ıstılâhında, yaratılışdaki mâsûmiyet ve sâfiyeti tahrîb ve hasara uğratmadan muhâfaza edebilmektir.

Kalbî hayatın korunması neticesinde nefs, edebe; kalb ise, rûhâniyet ve ahlâk-ı Muhammediyye'ye yaklaşır.

Sırlar ayân olmağa başlar. Allâh -celle celâlühû- gâyelerin gâyesi hâline gelir.

Mâsivâ, gücünü kaybeder.

Mü'min, "vâsıl-ı ilâllâh", yâni Hakk'a ulaşma keyfiyetini gerçekleştirmeye medâr olacak bir muhtevâya dâhil olur.

Böyle bir davranış mükemmelliğinin en müşahhas örneği âlemlere rahmet olarak gönderilmiş bulunan Fahr-i Kâinât -sallâllâhü aleyhi ve sellem- Efendimiz olduğu halde bu keyfiyeti gerçekleştirmenin güçlüğünü belirtmek üzere o büyük varlığa karşı bile { Fe'stekım kemâ ümirte} hıtâb-ı ilâhîsi vârid olmuştur.

 

[ABDULLAH4]

İSTİKAMET


Nitekim bu âyet-i kerîmeden şu keyfiyetin güçlüğüne işâret mânâsı çıkaran Hazret-i Peygamber -sallâllâhü aleyhi ve sellem-, yüce bir mes'ûliyyetin ilâhî ağırlığı karşısında birgün:

"-Hûd Sûresi beni ihtiyarlattı..." buyurdular.

Sahâbî:

"-Yâ Rasûlallâh! Seni oradaki peygamber kıssaları mı kocattı?" diye sordular.

Hazret-i Peygamber -sallâllâhü aleyhi ve sellem- de:

"-{Emrolunduğun gibi dosdoğru ol!} âyeti..." (Hûd, 112) buyurdu.

Gerçekten de Allâh Rasûlü -sallâllâhü aleyhi ve sellem-'in o güne kadar bir tek ak teli bulunmayacak derecede simsiyah olan mübârek saç ve sakallarında bu âyetin inzâlinden sonra artık aklıklar görülmeye başlamıştır.

Müfessirler, bu âyet-i kerîmeyi hulâsa olarak şöyle açıklarlar:

"Ey Nebî! Kur'ân ahlâkı ve ahkâmı mûcibince hareket edip bilfiil müşahhas bir istikamet örneği olman gerekmektedir ki, böylece hakkında hiçbir şüpheye ve tereddüde yer kalmasın!

Sen, müşrik ve münâfıkların laflarına bakma, onları Allâh'a havâle et!

Gerek umûmî, gerek husûsî vazîfelerinde tam emrolunduğun gibi hakkıyla istikâmette ol, sırât-ı müstakîmden ayrılma!

Sana vahyolunan emrin îfâsı ne kadar ağır olursa olsun, o emrin teblîğ, icrâ ve tatbîkinde hiçbir mânîden yılma! Rabbin senin yardımcındır."

 

[ABDULLAH4]

İSTİKAMET


Bu münâsebetle Abdullâh bin Abbâs -radıyallâhü anh- demiştir ki:

"Kur'ân-ı Kerîm'de Rasûlullâh -sallâllâhü aleyhi ve sellem- için bu âyet-i kerîmeden daha şiddetli bir itâb-ı ilâhî vâkî olmamıştır."

Diğer taraftan âyet-i kerîmedeki bu itâb-ı ilâhî, Hazret-i Peygamber -sallâllâhü aleyhi ve sellem-'in şahsında bütün ümmete de râcîdir.

Esasen Hazret-i Peygamber -sallâllâhü aleyhi ve sellem-'i ihtiyarlatan da, bu emrin mü'minlere râcî olması dolayısıyla onlar hakkındaki endişeleridir. Zîrâ O:

"(Ey Habîbim! Sen,) sırât-ı müstakîm üzeresin!" (Yâsîn, 4) beyânıyla müeyyeddir.

O halde Hakk'a vâsıl olmak için istikâmetten başka yol olmadığı gibi, her husûsda istikâmeti muhâfaza etmek kadar yüksek bir makam ve onun lâyıkıyla yerine getirilmesi kadar zor hiçbir emir yoktur.

İşte bu zorluk dolayısıyladır ki, hergün defalarca okuduğumuz Fâtiha Sûresi'nde bu emir bir duâ-niyâz ve dolayısıyla bir îkâz hâlinde ümmete takdîm edilmiştir.

 

[ABDULLAH4]

İSTİKAMET


İstikâmet talebinin "ihdinas...." sûretinde Fâtiha Sûresi'nde yer alması ve onun da bir mü'mine günde en az kırk defa niyâz tarîkıyla tekrarlattırılmış olması da, istikâmeti lâyıkıyla muhâfaza etmenin güçlüğüne bir delîldir.

Sırât-ı müstakîm, Kur'ân-ı Kerîm'deki ifâdelere nazaran Allâh'ın yolu, dosdoğru yol, uygun yol, Allâh'ın kitâbı, îmân ve îmâna bağlı olan şeyler, İslâm ve İslâm şerîati,

Hazret-i Peygamber -sallâllâhü aleyhi ve sellem-'in ve ashâbın büyüklerinin yolu, sünnet ve cemâat yolu, sâlihler yolu, şehîdler yolu, dünyâda ve âhırette seâdet yolu, cennet yolu v.s. mânâlarla ifâdelendirilmiştir.

Buna göre sırât-ı müstakîm, Cenâb-ı Hakk'ın kendilerine nîmet verdiği has kulların yoludur. Bu kullar, başta peygamberler, sonra sıddîklar, şehîdler ve sâlihlerdir. İstikâmet ehli de, onların izinden gidenlerdir.

Sırât-ı mütakîm, hiçbir yerinde meyil, eğrilik ve yamukluk bulunmayan, dümdüz ve dosdoğru yol demektir.

Sırât-ı müstakîm, Allâh'a giden yoldur. Allâh Teâlâ buyurur:

"(Sırât-ı müstakîm), göklerin ve yerin sahibi olan Allâh'ın yoludur. Dikkat edin, bütün işler sonunda Allâh'a döner." (eş-Şûrâ, 53)

Sırât-ı müstakîmde bulunmak, Allâh'a hakkıyla kulluktur. Âyet-i kerîmede buyurulur:

"O'na (Allâh'a hakkıyla) kulluk edin; işte sırât-ı müstakîm budur!" (Âl-i İmrân, 51)

"Kim Allâh'a sımsıkı bağlanırsa, muhakkak ki sırât-ı müstakîme iletilmiştir." (Âl-i İmrân, 101)